چکیده:
بعضی از گزارههای کلامی به صورت مستقیم در استنباط فقهی تأثیرگذار است.جامعیت و کمال شریعت یکی از گزارههای کلامی است که در تفسیر متون دینی تأثیر مستقیم و بدون واسطه دارد.طبق قول مختار،دین برای سعادت دنیا و آخرت است.بر اساس جامعیت دین و بر اساس این بینش،متون دینی قابل تفسیر،در همین زمینه تفسیر میگردند.دین اسلام به تشریع احکام کلی و جزیی پرداخته،اما این گونه وضع قوانین به معنای کافی بودن قوانین در همه ابعاد زندگی انسانها نیست و لازم است در چارچوب قوانین شرع اقدام به وضع قوانین مورد نیاز کرد.یکی از نتایج مهمی که در بحث جامعیت در کمال شریعت باز میشود اشتمال دین بر دولت و نهاد اجرایی است.پذیرش این قول به معنای تأسیس همه قواعد و اصول حکومتداری نیست،بلکه شریعت میتواند بعضی از قواعد و اصول عقلایی را تأیید،برخی را تخطئه و رد نماید و به اظهار دیدگاه خود بپردازد.
خلاصه ماشینی:
"از دیدگاه این گروه جامعیت دین به معنای اشتمال آن بر اصول و معیارهایی است که فقیه با مراجعه به آن میتواند تشخیص دهد که آیا آنچه در متون دینی آمده در عصر حاضر نیز میتواند تأمینکننده آن هدف باشد یا نه؟از منظر این دسته،اجتهاد همواره بر نصوص استوار است و با تفسیری که از نص دارند،دایرهی گستردهتری را شامل میشود که عبارتند از علم به احکام جزیی و علم به اهداف و معیارهای کلی شریعت ازهمینروی گفته شده است: «کتاب و سنت منبع اصلی شریعتند نه غیر ایندو و کتاب سنت ما را از هرمنبع دیگری بینیاز میکند،منظور از وجود نص در هرمسأله اگر منظور این است که در هرامری نصی وارد شده،قطعا نصهای موجود جوابگوی همه حوادث نیست.
بر اساس مذهب تخطئه اگر فقهای اسلام نظرات مختلفی را دربارهی یک موضوع اراده دهند چهبسا همه آنها ناصواب و یا بیش از یکی از آنها،برداشت صحیح نخواهد بود و به عبارت دیگر از میان اجتهادهای مختلف،فقط یک اجتهاد امکان صحیح بودن را دارد و بقیه خلاف واقع است،در مقابل این نظریه،قائلین به تصویب معتقدند که وقایع غیر منصوص،حکمی ندارد و شریعت در این گونه موارد حکمی صادر نکرده و مجتهد راسا به اجتهاد پرداخته و بعد از صدور حکم،مصیب است.
»(ولایت فقیه،ص 93) ایشان در عصر غیبت امام معصوم(ع)ولی فقیه را مجری احکام اسلامی و متکفل تشکیل حکومت میداند و همان اختیاراتی را برای ولی فقیه قائل است که خدا(ص)و ائمه معصومین(ع)دارا بودند،آن جا که مینویسد: اگر فرد لایقی که دارای این دو خصلت باشد(علم به قانون-عدالت)بهپا خاست و تشکیل حکومت داد همان ولایتی را که حضرت رسول اکرم(ص)در امر اداره جامعه داشت،دارا میباشد."