چکیده:
رشد فزاینده جمعیت جهان آثار اساسی و اغلب فاجعهآمیزی بر زیستگاههای طبیعی کره زمین داشته است. مصرف بیرویه منابع تجدیدناپذیر انرژی،تخریب جنگلها و انقراض گونههای گیاهی و حیوانی از جمله این آثار است.بسیاری بر این باورند که گرم شدن کره زمین که بر اثر رشد جمعیت،شهرنشینی و مصرف بیرویه و غیرمسئولانه به وقوع پیوسته،شهرها را مورد تهدید جدی قرار داده و خسارات جبرانناپذیری بر آب و هوای کلی جهان وارد کرده است.شهرسازی ما به تبعیت از الگوی کلاسیک توسعه و پیروی کورکورانه از مدلهای کلیشهای توسعه شهری که نسبت به شرائط و خصوصیات بومی بیاعتنا است،نه تنها شرائط ناپایداری را در شهرها پدید آورده،بلکه ناپایداری مناطق اطراف را نیز به دنبال داشته است(بحرینی الف، 1378).به نظر میرسد مفاهیم توسعه پایدار به خوبی با اهداف و مقاصد شهرسازی نوین سازگار باشد و بنابراین بتوان به عنوان وسیله مؤثری برای تحقق اهداف پایداری از آن استفاده به عمل آورد(بحرینی ب، 1378).بسیاری از دانشمندان،تحلیلگران و حتی سیاستمداران معتقدند که تغییر وضعیت کنونی شهرها به سوی پایدار مستلزم یک تحول در تفکر یا یک تغییر بنیادی در نحوه فکر و عمل ما است.لیکن کمتر کسی پا را از این فراتر گذاشته و خصوصیات و راههای عملی چنین تحولی را بیان کرده است(بحرینی، 1375).در این مقاله سعی میشود پس از مروری بر مبدأ و منشاء مفهوم پایداری،تعاریف و اهداف پایداری و شناخت کاربرد مفهوم پایداری در توسعه شهری،راهها و زمینههای تحقق عملی پایداری در شهرها مورد بررسی قرار گرفته،چارچوب مناسبی برای این امر ارائه گردد.
خلاصه ماشینی:
"در شکل نظامگونه و پیچیدهتر آن،مسائل اجتماعی و زیست محیطی را میتوان نه بخاطر اینکه به سوانحی خاص در زمانی خاص منجر میشوند مورد توجه قرار داد،بلکه به این خاطر که به نظام بی ثابت و بیمار جهانی کمک میکند که به نوبه خود موجب حوادث غیرمترقبه بسیار و متضمن رنج و مشقت روزافزون انسانها و اکوسیستمهای طبیعی میگردد،بهر ترتیب از نظر بسیاری از ناظران،هزینهها و خطرات زیست محیطی الگوهای کنونی توسعه غیرقابل قبول است.
در سطح شخصی این امر مستلزم این است که خود را جای هرشهروندی قرار داده و پرسیده شود چه موقعیتهائی برای وی وجود دارد؟در چه محیطی زندگی می کند؟چه سیاستهای عمومی،اصلاحات طراحی و برنامههای اجرائی میتواند به بهبود این محیط کمک کند؟ 7-اقتصاد پایدار ایجاد اقتصادی که سلامت بلندمدت نظامهای انسانی و طبیعی را ارج نهد،یکی از بزرگترین چالشهای مرتبط با پایداری است.
نقش شاخصها اگر چنانچه توسعه پایدار بخواهد به چیزی فراتر از یک توصیف کلی برای یک هدف آرمانی تبدیل شود لازم است این هدف با دقت تعریف شود و چنانچه این مفهوم بخواهد واقعیت عملی پیدا کند باید بتوان تشخیص داد که آیا توسعهای پایدار است،آیا جامعه در جهت پایداری حرکت میکند و یا اینکه چه زمینههائی در جهت پایداری و کدام در جهت ناپایداری حرکت میکند؟برای جواب دادن به سؤالات فوق و سؤالات متعددی از این دست نیاز به تدوین شاخصهای توسعه پایدار میباشد (George,1999.
1997;Kelbangh,1997;Lyle,1994; Beer Higgins,2000;Scott,1998;Williams, (و بحرینی ج 6731 Burton and Jenks,2000; (82)- (Rees,1996;George,1999) (92)- UN'S Agenda 21 (03)- Habitat Agenda (13)- Ahwahnee (23)- European Community (33)- Urban Growth boundaries(UGB's) (43)- Howard kunstler (53)- Geography of nowhere (63)- Paul Hawken منابع مورد استفاده -بحرینی،سید حسین."