چکیده:
یکی از نیازهای اساسی هر جامعة علمی، ارزیابی عملکرد فعالیتهای علمی آن جامعه به طور مستمر، بی طرف و همه جانبه است که نقش بازخورد را در رفع موانع پیشرفت علمی ایفا میکند. «فصلنامة تحقیقات جغرافیایی» به عنوان عضوی فعال و مهم در جامعة علمی کشور، سالهاست که در تولید و انتقال دانش جغرافیای کشور نقش مؤثری را ایفا میکند. بنابراین، ارزیابی عملکرد آن با دیدی علمی و کلی در رفع خطاهای موجود و تقویت نقاط قوت آن برای دستیابی به اهداف فصلنامه به جهت ارتقای سطح کیفی آن و کسب امتیاز ISI، مؤثر خواهد بود. این پژوهش با شیوة اسنادی و با استفاده از منابع تحقیق کتابخانهای انجام پذیرفته است.در پایان نتایج زیر به دست آمد:-فصلنامه تحقیقات جغرافیایی موفقترین مجله علمی- پژوهشی داخلی است که در آستانه ورود به یکصدمین شماره چاپ خود است و نقش کم نظیری در ارتقای دانش جغرافیای ایران داشته است. به رغم این موفقیت، نتایج ذیل نیز حاصل این مطالعة علمی است.به طور کلی، در مقالههای چاپ شده در فصلنامه، تعادل چندانی میان گرایشهای مختلف دیده نمیشود.مقالههای چاپ شده در فصلنامه از توزیع جغرافیایی مطلوبی برخوردار نیست. پس در نظر گرفتن یک سری معیارها در توزیع متعادل مکانی مقالهها مؤثر است.مقالههای فصلنامه میان کانونهای تولید علم جغرافیایی نیز توزیع مطلوبی نداشته است. اشکال اساسی به نگارش نیافتن مقاله در کانونهای مورد نظر بر میگردد.سهم مطالعات فراملی در این فصلنامه اندک است.تحلیل ما از نتایج بالا بر خلاف برخی قضاوتها بیشتر منشأ بیرونی دارد تا درونی، که در ادامه به شرح آن میپردازیم.
خلاصه ماشینی:
"جدول 3- بررسی روند مطالعات موضوعی فصلنامه طی سالهای فعالیت آن گرایشهای مطالعاتی دوره زمانی پنج سال اول پنج سال دوم پنج سال سوم پنج سال چهارم پنج سال پنجم جغرافیا و برنامه ریزی شهری 12 29 12 21 24 جغرافیای روستایی و کوچ نشینی 15 21 24 14 8 جغرافیای سیاسی 12 6 8 10 8 جغرافیای اقتصادی 22 13 3 9 3 جغرافیای جمعیت 19 2 4 6 1 جغرافیای تاریخی 25 8 2 1 1 جغرافیای انسانی - سایر 20 15 17 13 4 اقلیم و هیدرولوژی 24 25 40 55 39 ژئومرفولوژی 25 7 9 28 19 جغرافیای طبیعی - سایر 9 12 5 1 0 سنجش از دور و ساج 7 0 0 5 3 مطالب حاشیهای 21 58 44 26 0 شکل 1: سهم گرایشهای مطالعاتی در مقالههای فصلنامه تحقیقات جغرافیایی از ابتدا تاکنون.
استان گرایش جمع (درصد) جغرافیای انسانی جغرافیای طبیعی GIS و سنجش از دور سیستان و بلوچستان 12 17 0 9 فارس 3 2 0 5/1 قزوین 0 1 0 3/0 قم 1 1 0 6/0 کردستان 1 1 0 6/0 کرمان 0 2 0 6/0 کرمانشاه 0 4 1 6/1 کهگیلویه و بویراحمد 3 0 0 9/0 گلستان 1 0 0 3/0 گیلان 1 3 0 2/1 لرستان 0 1 0 3/0 مازندران 5 9 1 7/4 مرکزی 4 0 0 2/1 هرمزگان 6 4 0 1/3 همدان 0 2 0 6/0 یزد 13 10 0 2/7 کل 5/50 48 4/1 100 همان طور که اشاره شد، محدودة خراسان بزرگ بیشترین سهم مطالعات موردی را به خود اختصاص داده است، اما نکتة قابل توجه آن است که در این محدوده نیز توزیع چندان مطلوب نبوده و به نفع استان خراسان رضوی و حوزة جغرافیایی مجله گرایش داشته است."