چکیده:
با توجه به اهمیت و جایگاه صنعت سینما و عرضه و تقاضای آن به عنوان یک کالای فرهنگی مصرفی دراقتصاد فرهنگ بویژه در کلان شهرتهران، مشاهده می شود که تقاضای آن از دو دهه گذشته تاکنون سیرنزولی داشته است، که این مسئله در مقاله مورد کنکاش قرارگرفته است. دراین پژوهش، از روش تحقیق موردی استفاده شده است. و طبق مبانی نظری تئوری تقاضاو الگوهای اقتصاد سنجی، تکنیک حداقل مربعات معمولی (OLS ) را بکار گرفته ایم و براساس داده های سری زمانی (89 ـ 1364) تابع تقاضا برای رفتن سینما در تهران استخراج شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد براساس تخمین های انجام شده، یک معادله بدون عرض از مبداء و تمام لگاریتمی به عنوان تابع تقاضای سینما در شهر تهران معرفی شده است. تمامی ضرایب و علائم متغییرهای برآورد شده دراین معادله مطابق با مبانی تئوریک تابع تقاضا و در جهت انتظار است. در این معادله، میزان تقاضا برای رفتن به سینما با قیمت بلیط و کالای مکمل سینما ارتباط معکوس ولی بادرآمدوقیمت کالای جانشین ارتباط مستقیم دارد.
خلاصه ماشینی:
یافتهها در این نوشتار پس از طبقهبندی و پردازش دادهها، چندین برازش مختلف در قالب انواع معادلههای اقتصادسنجی انجام شد و از میان معادلههای برآورد شده در حالتهای گوناگون، شامل توابع تمامخطی، خطی- لگاریتمی و تماملگاریتمی، مناسبترین تابع تقاضای سینما در شهر تهران به صورت معادلۀ دو طرف لگاریتمی بدون عرض از مبدأ به شکل عمومی رابطۀ زیر استخراج شد: Ln TQc = a1 Ln TPc + a2 Ln Yn + a3 Ln Py1 + a4 Ln Py2 + a Dum + Ut رابطۀ (5) در رابطۀ بالا نمادهای a1، a2، a3 و a4 به ترتیب بیانگر ضرایب متغیرهای مستقل مدل شامل قیمت بلیت سینما (TPc)، درآمد متقاضیان (Yn)، شاخص قیمت تفریح (Py1) به مثابه کالای جانشین و شاخص قیمت کالای نوار کاست و سیدی (Py2) به مثابه کالای مکمل سینماست.
تحلیل یافتهها در مدل برآورد شدۀ (رابطۀ 6) تقریبا همۀ ضرایب متغیرهای برآورد شده کاملا مطابق با مبانی تئوریک تابع تقاضای سینماست و علائم ضرایب نیز منطقی و در جهت انتظار هستند، بنابراین به شرح زیر تحلیل و تفسیر میشوند: ـ با توجه به علامت منفی ضریب TPc، رابطۀ میان مقدار تقاضا و متوسط قیمت بلیت سینما در تهران عکس است، یعنی با افزایش متوسط قیمت بلیت سینما در تهران، تقاضا برای رفتن به سینما کاهش مییابد و بهعکس (به شرط ثابت بودن سایر شرایط یا متغیرها).