چکیده:
در این مقاله زندگی، تحصیلات و فعالیتهای تبلیغی هنری مارتین، کشیش و مبلغ انگلیسی که در اوایل عصر قاجار به منظور تبلیغ آیین پروتستان به ایران آمد، مورد تحقیق و بررسی قرار گرفته است . یکی از اهداف مارتین از سفر به ایران تصحیح و نشر ترجمه عهد جدید بود که پیش از این، یعنی از آغاز اقامتش در هند بدان دست زده بود. مارتین پس از ورود به ایران با برپایی جلسات مناظره با علما، تبلیغ در میان مردم کوچه و بازار، و نگارش رسا له هایی در رد نبوت خاصه و اعجاز قرآن، سخت می کوشید تا ایرانیان را به مسیحیت درآورد . این اقدامات با واکنش علما، مردم و حکومت قاجار مواجه شد و علمای مسلمان این دوره با نگارش جوابیه در مقام پاسخگویی به شبهات و ردیه های مارتین برآمدند.
This article surveys the life، studies and activities of Henry Martyn، the British priest and missionary who came to Iran، in order to promote the Protestantism in early Qajar period. Martyn wanted to edit and publish the New Testament in Persian and it was one of the most important goals of his travel which he had started since he was in India. In Iran، Martyn established meetings، in which he debated with Muslim clergymen. He promoted his beliefs to common people and wrote treatises against the Islamic doctrines such as particular prophethood and inimitability of the Quran. He worked hard to convert Iranians into Christianity. In return، the Muslim clergymen، Qajar government and the common people reacted against his activities and wrote apologetics in order to reply to Martyn's ideas.
خلاصه ماشینی:
(و سـخت دست به دامن من شده است که این را به اطلاع شما نیز برسانم ) که بـه هـیچ وجـه قصد ندارد نزد ایرانیان موعظه نماید یا با آنان وارد مشاجرات دینی بشود، بلکه قصد دارد که هم خود را فقط مصروف این دو امر سازد: یکی پژوهش دربارٔە نـسخ کهـن چهار کتاب انجیل ، و دیگری کسب فضایل و معلومات لازم برای ارائۀ متن صحیحی از کتاب مقدس به زبان های عربی و فارسـی ، بـر طبـق طرحـی کـه «انجمـن کتـاب مقدس » پیشنهاد کرده است .
این رساله به انضمام سه رسالۀ مارتین (دو رساله در پاسخ به میرزا ابراهیم و یک رساله در رد تـصوف ) در بخش نسخ خطی کتابخانۀ بادلین دانشگاه آکسفورد در انگلستان ، به نشانی زیر موجود است : Exchange of Four Polemical Tracts Between Henry Martyn and Mirza Ibrahim Fasai (d.
در حالیکه نوری رسالۀ خود را «مسمی بـه اسـم - باری از مقایسۀ این رساله با ترجمۀ انگلیسی رسالۀ دوم هنری مارتین در پاسخ به میرزا ابراهیم ، که لی آن را در کتاب خود نقل کرده است ، معلـوم مـی شـود کـه ایـن رسالۀ بی عنوان که استاد عبدالحسین حائری یافته ، همان ردیۀ هنـری مـارتین اسـت .
این رساله به صورت خطی در کتابخانۀ ملـی ، بـه شـماره (٣٦٣٦، ف) با عنوان رسالۀ اثبات نبوت خاصه موجود است کـه رونوشـتی از آن در اختیـار نگارنده قرار دارد.