چکیده:
مجموعه های فازی مقوله هایی با حد و مرزهای نامعین و همپوشان هستند. در مجموعه های کلاسیک، هر شیئی یا عضو مجموعه است یا نیست، ولی اشیا می توانند در آن واحد تا حدی عضو بیش از یک مجموعه ی فازی باشند. بسیاری از مفاهیم علوم اجتماعی همین ویژگی را دارند. نظریه مجموعه های فازی روش هایی را برای بررسی سیستماتیک چنین مفاهیمی ارائه می کند. در این مقاله، مزیت های تکنیک فازی بر روش های مرسوم تحلیل آماری در پژوهش های اجتماعی با تحقیق در مورد یکی از کلیدی ترین و پرمناقشه ترین متغیرهای اجتماعی، یعنی مفهوم منزلت شغلی، بررسی شده است. در این مقاله، یک رتبه بندی فازی از منزلت مشاغل در شهر رشت ارائه می شود که هم صرفآ مبتنی بر نتایج به دست آمده از قضاوت ذهنی پاسخگویان و مطابق با نظر آنان بوده و هم در همان حال با توزیع فازی امکان بین صفر و یک، رتبه بندی جزئی درون هر مقوله اصلی را نیز به دست می دهد. نتیجه نهایی ماتریسی 5 ×92 است که در آن 92 تعداد مشاغل و 5 تعداد مقولات اصلی رتبه بندی منزلتی هستند. در این دسته بندی ماتریسی، هر شغل در عوض اشغال تنها یک جایگاه در طیف «عالی تا خیلی پایین» تا حدی به همه این جایگاه ها تعلق دارد. به این ترتیب، این اشکال اساسی در متدهای تحلیل خوشه ای، که در آن ها تغییر در متد و تعداد مشاغل منجر به دسته بندی های متفاوتی می شود، تا حد زیادی برطرف گردیده و درواقع بازنمایی بهتری از واقعیت ممکن می شود.
خلاصه ماشینی:
"رور ادبیات پژوهش در سطح جهانی،نورث و هت Hatt,1951 دانکن Duncan,1961 ،تریمن Treiman, 1971،ناکائو Nakao,1990 و دیگران پژوهشهای ارزندهای برای سنجش منزلت شغلیانجام دادهاند که تمامی پژوهشهای انجام شده در جهان پس از آن بر مبنای همین پژوهشها یا بادر نظر گرفتن آنها انجام شدهاند؛هر چند که در اروپا نیز گلدتورپ Goldthrop,1974 وسایرین مقولهبندیهای دیگری ارائه کردهاند،اما روش نورث و هت مبنای اغلب کارهای پس ازآن بوده است.
جالب این است که با وجود وارد بودن همۀ اشکالات نظری و روشی بر سنجش(1)- cluster-analysis &%00203IOMG002G% پرستیژ شغلی،باز هم مطابق با پژوهشهای انجام شده در نشریۀ Social Research Science پیرامون منزلت شغلی و از طریق انجام دادن عملیات آماری گسترده بر روی این شاخصها،همبستگی بالای 98%بین آنها تشخیص داده شد Bergman and jouy,2001 .
با توجه به یافتههای این پیشآزمون برای بیانشأن و جایگاه مشاغل و با توجه به پژوهش مشهور نورث-هت که از طیف 5 رتبهای استفادهکردند،واژههای عالی،خوب،متوسط،پایین و بسیار پایین برگزیده شد،هر چند که مقیاس 7قسمتی یا 11 قسمتی دقت بیشتری برای سنجش دارند،اما پاسخگویان معمولا این حد از دقترا در پاسخهای خود لحاظ نمیکنند؛البته در روش مبتنی بر منطق فازی اساسا تعداد مقولاتمیتواند مطابق نظر محقق یا پاسخگو باشد و نتیجۀ نهایی نسبتا مستقل از این انتخاب است،چرا که میزان همپوشانیهای بین مقولات که مهمترین بخش یک مقیاس فازی است از کلپاسخهای داده شده به هر شغل استخراج میشود."