چکیده:
شناخت درست و دقیق پایه ها و مایه های فکری تفسیر نویسان و بیان شایستگی ها و بایستگی های مفسر قرآن در عرصه پر مخاطره تفسیر کلام آسمانی و قرآن پژوهی، تحلیل تفاسیر موجود و بازکاوی مباحث و مبانی طرح شده در آن ها را می طلبد. به همین منظور در این مقال، مباحث علوم قرآنی در من وحی القرآن را مورد مطالعه و توجه قرار داده، روشن نموده ایم که بسیاری از مباحث مصطلح علوم قرآنی و مانند آن که در جهت گیری مفسر قرآن نقش آفرین اند در این تفسیر مطرح گردیده است و بخش هایی از آن همچون: «تاویل»، «بطن» و «حجیت ظواهر قرآن» در نوع نگاه و رهیافت های تفسیری علامه فضل الله بسیار اثرگذار بوده است.
The accurate recognition of the foundations and intellectual sources of the commentary writers and expression of the merits and qualifications of the Qur’ān interpreters in the hazardous arena of the exegesis of the Qur’ān and Qur’ānic studies calls for analyzing the existing interpretations and delving into the discourses and principles set forth in them.
To this end، I have reviewed in the present article the discourses of the Qur’ānic sciences brought up in Min Waḥy al-Qur’ān and clarified that most of the common discourses of the Qur’ānic sciences and similar issues that have been influential in the orientation of the Qur’ān interpreter are brought up in this tafsīr and parts of it such as ta’wīl (esoteric interpretation)، baṭn (inner core)، and validity of the external meaning of the Qur’ān have been highly influential on the kind of outlook and exegetical approaches of Allāma Sayyid Ḥusayn Faḍl Allāh.
خلاصه ماشینی:
فضل الله، من وحی القرآن، ج13، ص145 همچنین وی مدعیان و مطرحکنندگان اندیشه تحریف قرآن را ناتوان از درک خطرآفرین بودن این ادعا و اثر آن بر حوزه اعتقادات اسلامی معرفی نموده، آنان را فاقد ذوق فنی و هنری لازم برای فهم اسرار زبان عربی و انجام مقایسه و مقارنه میان کلمات تحریفی ادعایی و سبک اعجازآمیز قرآنی میداند؛ لذا ادعاهای آنها را سخنانی بیهوده و جدالی بیحاصل مینامد که بدون هرگونه مبنای استوار، تنها با انگیزههای مذهبی یا سیاسی مطرح گردیده و خوشبختانه عملا از نفوذ و اثرگذاری بر اندیشه و رفتار مسلمانان ناتوان مانده است همان، ج13، ص148.
وصف میکند که رسول خدا( آن را بر امام علی7 املاء نموده؛ یا بر طبق برخی از روایات، آن را مصحفی مشتمل بر وصیت حضرت فاطمه میداند (من وحی القرآن،ج13، ص146) و با این حال مباحث ارائه شده از سوی آیت الله خویی در اثبات عدم تحریف قرآن در کتاب البیان را بهترین پژوهش و تحقیقی علمی و عمیق در این باره معرفی میکند بنگرید به: فضل الله، ترتیب آیات القرآن و صیانته من التحریف.
شایان به ذکر است که مؤلف من وحی القرآن وعده داده تا دیگر عناصر اساسی اعجاز قرآن، نیز شبهات طرح شده در این باره را در مباحث آتی تفسیر خویش بکاود فضل الله، من وحی القرآن، ج1، ص188، لکن وی در هیچ موضع دیگری به این بحث نپرداخته است.