خلاصه ماشینی:
"کاسپیان قوم کهنی بودند که در هزارۀ دوم پیش از میلاددر منطقۀ میانی و جنوب شرقی قفقاز سکنا داشتند.
نام این قوم نخستین بار در نوشتۀ هرودوتدر سدۀ پنجم پیش از میلاد آمده است.
ضمن بررسی اختلاف نظر میان نوشتۀ بطلمیوس و هرودوت کهتنها از وجود یک قوم کاسپی در سپاه خشایارشا یاده کرده است،بعضی محققان چنین نتیجه گرفتهاند که ممکن اسن کاسپیاناقوام جداگانهای بودهاند که در سرزمینهای دور از یکدیگرمیزیستهاند.
در کتابی پیرامون اقوام قفقاز آمدهاست که کاسپیان از هزارۀ سوم تا هزارۀ نخست پیش از میلاد درغرب و جنوب غربی دریای مازندران میزیستند که از دیدگاهمشخصات قومی به قوم کاسی(کاسیان)نزدیک بودند.
[11]میتوان گمانداشت که این سرزمین سکاهای مورد نظر گروهی از مؤلفان،نواحی غربی سرزمین کنونی جمهوری ترکمنستان بودهباشد؛زیرا در شرح ساتراپیهای آسیای مرکزی عهد هخامنشیان ازباختر،سغد،خوارزم،پارت،هیرکانیاو آریا یاد شده و محلاستقرار آنان تا اندازهای مشخص گشته است.
[13]ولی هرودوت ماساژتها واسکیثها را ساکنان منطقۀ باتلاقی مصب رود ارس به دریایکاسپین نوشته( 202,I ),و چندین بار از دریای کاسپین در اینناحیه نام برده است( 204-201,I ).
وی در بخش مربوط به دریای کاسپین،از کاسپیان یادکرده و نوشته است:«در اطراف دریا،آن سوی هیرکانیا،آماردها،کادوسان،آلبانها،کاسپیان و اوتیان احتمالا تا سرزمیناسکیثها و دیگر اقوام سکنا دارند»( .
« tided iram te sitrop nemon وی در جای دیگر مینویسد:«در واقع،در بند دیگریدر منطقۀ قوم کاسپی وجود دارد، subitneG siipsaC ».
[23] آرتمیدور،یکی از مؤلفان سدۀ نخست پیش از میلاد،متذکر شده است که در سواحل اطراف دریای خزر مردمیزندگی میکردند که آنان را کاسپیان مینامیدند.
rts,(1987,naverE),hkakinhcotsi hkiksnaymraenverd 2.
p,(1980,neiW),WA?OV-akaS-naidgoS-arducS i hkiksnital-okerG v knaulA-ayinablA,naypokA.
40,IV,tsiH,taAN,nilP."