چکیده:
استقرار فاطمیان در جنوب دریای مدیترانه سبب شد که این دولت برای تحکیم و توسعه قدرت خود در پهنه این دریا به تقویت نیروی دریایی و ساخت کشتی و تهیه ادوات و تجهیزات نیروی دریایی اهتمام ویژه ای داشته باشد، چندان که دیوانی برای نظارت بر امور نیروی دریایی تاسیس کرد. در این مقاله وجوه مختلف نیروی دریایی فاطمی بررسی شده است.
خلاصه ماشینی:
اطمیان ، نیروی دریایی (بحریه )، دریای مدیترانه ، دارالصناعه ، مصر مقدمه فاطمیان از همان آغاز تسلط خویش در مغرب اهتمام ویژه ای به نیروی دریایی داشته اند، 2 زیرا علاوه بر احاطه بر بندرها و نقاط کلیدی جنوب دریای مدیترانه و جزیره صقلیه ، بر جزیره صقلیه (سیسیل ) نیز حکم می راندند و با کشتی های بیزانسی در تصادم بودند و تمایل زیادی برای غنیمت گرفتن کشتی های آنان داشتند٣.
استیلا بر دریا برای مقابله با امویان اندلس و همچنین فتح مصر ارزشی استراتژیک داشت و از راه دریا بود که عبیداله المهدی (حک ٢٩٧-٣٢٢ق ) در همان سال های ابتدایی حکومتش بر مغرب به مصر لشکرکشی 4 کرد .
٦. همو، تاریخ البحریة الاسلامیة فی مصر و الشام، ٧١؛ ابن اثیر، ١٥١/٦؛ ابن عذاری ربیع الاول سال ٣٠٣ ق را زمان تکمیل شدن شهر مهدیه می داند(ابن عذاری ، ٢٤٣/١).
٥ فاطمیان پس از فتح مصر به مرور کشتی های خود را از افریقیه به مصر آوردند و تنها تعداد کمی کشتی برای زیریان ٦ باقی مانده بود تا آنجاکه آنان مجبور شدند در سال ٣٦٥ ق به ساخت کشتی اقدام نمایند٧.
علاوه بر این ، کارخانه های کشتی سازی دیگری نیز در شهرهای ساحلی مدیترانه مانند اسکندریه و دمیاط وجود داشت ١١.
علاوه بر چوب های وارداتی ، چوب درخت سنط که در بهنسا١٠، اشمونین ١١، اسیوط ، 12 اخمیم ١٣ وقوص ١٤ موجود بود، دیگر منبع تامین چوب کشتی سازی محسوب می شد که دولت 15 فاطمی برای محافظت این درختان نگهبانانی گماشته بود .