چکیده:
شکاف درآمدی در فرایند پرشتاب اجرای برنامه‌های توسعه و یا به دنبال سیاست‌های ایجاد رفاه به‌خصوص در کشورهایی که از منابع انرژی برخوردارند، منجر به بروز و شکل‌گیری طبقاتی جدید شده است. در یک تقسیم‌بندی، شکل‌گیری ناموزون سه طبقه بالا، متوسط و پایین از جمله نشانه‌های این فرایند در کشورهای در حال گذار می‌‌باشد. ایران یکی از نمونه‌های بارز این روند محسوب می‌شود. در این مقاله پیامدهای رشد اقتصادی یعنی ظهور اجتناب ناپذیر طبقات اجتماعی جدید از دیدگاه امنیت مورد مطالعه قرار گرفته‌اند. پیدایش طبقه متوسط موجب تحولات بسیار زیادی در نهادهای مختلف اجتماعی، سیاسی و فرهنگی شده و خواسته‌ها، انتظارات، نیازها، سهم‌خواهی‌ها و فرصت‌طلبی‌های این طبقه در یک دوره زمانی، اشکال خاص مقاومت علیه قدرت را شکل می‌دهند. پیدایش طبقه پایین نیز یکی دیگر از پیامدهای رشد اقتصادی یا سیاست‌های بازتوزیع درآمدی است که مقاومت و تغییر‌خواهی را از خود بروز می‌دهد. در این مقاله، نظریات تغییرات اجتماعی و دیدگاه‌های مطالعات امنیت و به ویژه امنیت اجتماعی مورد بررسی قرار گرفته‌اند. تحقیق حاضر با نگاهی خاص به رابطه بین مسئله توزیع درآمد و امنیت پرداخته است. یافته‌ها نشان می‌دهد که بسیاری از تغییرخواهان ناراضی از طبقه پایین هستند و همچنین شاهد بروز اشکال خاص مقاومت و مخالفت طبقه متوسط در جامعه هستیم .این پژوهش ناآرامی‌های با خاستگاه طبقه پائین و نیز طبقه متوسط ایران در دو دهه اخیر را با ترکیبی از روش‌های مطالعه کتابخانه‌ای و پیمایشی مورد مطالعه قرار داده است. به نظر می‌رسد که کاهش مشکلات امنیتی جامعه، نیازمند توجه بیشتر سیاستگذاران و برنامه‌ریزان اقتصادی به تبعات امنیتی درازمدت برنامه‌های توسعه‌ای است. توجه به سیاست‌های توزیع و باز توزیع ثروت در جامعه و ایجاد الزامات ساختاری برای جذب طبقات به وجود آمده می‌تواند تا حدود زیادی اثرات امنیتی این روند را تعدیل نماید.
خلاصه ماشینی:
"rsc@eeibarila:liamE تاریخ ارسال:89/05/26 تاریخ پذیرش:89/09/11o} مقدمه کشورهای در حال گذار همواره باموضوعاتی همچون بی‌ثباتی و ناامنی‌هایناشی از اجرای برنامه‌هایی برای نائل شدن بهتوسعه و تبعات اجتناب‌ناپذیر آن از جملهایجاد طبقات جدید اجتماعی-اقتصادی وشکاف‌های متعدد اجتماعی و پدیده توده‌هایفقیر روبه‌رو بوده‌اند،به طوری که نحوهمدیریت این روند و کاستن از آثار و تبعاتآن رابطه مستقیم با ماندگاری،تداوم،سقوطو بی‌ثباتی‌های سیاسی و امنیتی در اینجوامع داشته است.
ازاین‌رو،مطالعاتزیادی در مورد آثار و تبعات امنیتی این روند،به خصوص از دهه 1950 تاکنون درسازمان‌های بین المللی،کشورهای توسعهیافته و کشورهای جهان سوم صورت گرفته واین مطالعات به دلمشغولی جدی محققان وسیاستمداران تبدیل شده است.
5-تحول اقتصادی و دوگانگیدرونی برای پی بردن به وسعت،عمق فقر ونابرابری‌های مضاعف در جوامع جهان سوملازم است که به شکاف در حال رشد درآمدبین افراد ثروتمند و فقیر در کشورهای درحال توسعه نیز توجه کنیم.
(به تصویر صفحه مراجعه شود)(نمودار شماره 1) علاوه بر مسایل فرهنگی و تغییردیدگاه‌ها،ارزش‌ها و تعارضات ناشی از آن،شهرنشینی‌های بی‌برنامه،شکاف‌های درآمدیو نارضایتی‌های ناشی از بروز دوگانگی متعددبه وجود آمدن طبقات متوسط،مشارکتخواهی آنها در تصمیم‌سازی و حضور درمناصب سیاسی،وجود جمعیت جوان و عدمپاسخگویی در ایجاد اشتغال،جملگی عواملمهم تولید ناامنی در جوامع شبیه ایران است.
از سوی دیگر طولانیبودن و دشواری مسیر توسعه اقتصادی و بهعبارتی طولانی بودن دوران میانی یا گذارموجبات بروز شکاف بین الزام وجود شرایطیمناسب برای امنیت سیاسی شده و از سویدیگر طبقات به وجود آمده جدید منجر به&%05725BHRG057G% رشد دموکراسی‌خواهی و نیاز به دموکراتیزهشدن بیشتر جامعه را به وجود می‌آورد."
کلیدواژه ها:
تغییرات اجتماعی
،
امنیت
،
طبقات اجتماعی
،
شکاف درآمدی
،
بحران توزیع
کلید واژه های ماشینی:
امنیت
،
سیاسی
،
طبقه
،
طبقه متوسط
،
درآمد
،
توسعه
،
فقر
،
شکاف درآمدی دغدغه امنیتی
،
ایران
،
توزیع درآمد
(
, 
, 
)
