چکیده:
بهرهگیری از اطلاعات پزشکی و علوم وابسته به آن بدون شناخت ابزارهای استفادهء از این اطلاعات میسر نیست.مقالهای که میخوانید،در جهت معرفی یکی از این ابزارها یعنی«سر عنوانهای موضوعی پزشکی»یا اصطلاحنامهء پزشکی است که واژگان کنترل شده پایگاه اطلاعاتی مدلارز3و مدلاین است4.شناخت این ابزار برای دانشجویان کتابداری با گرایش دانشگاهی و اطلاعرسانی،کتابدارانی که دست اندر کار سازماندهی دانش و اشاعهء اطلاعات پزشکی هستند،و دانشجویان و استادان علوم پزشکی،پیراپزشکان،پزشکان،پرستاران و دندانپزشکان و پژوهشگران علوم پزشکی ضروری است.در این مقاله دربارهء ساختار،روش تنظیم،شیوهء استفاده، محاسن و معایب،سر عنوانهای موضوعی پزشکی بحث شده است.خواندن این مقاله با بررسی عملی و دقیق آن کتاب در یک کتابخانه پزشکی و با یاریجویی از کتابداران مرجعی که میتوانند در این زمینه کمک کنند،بیشتر مفید فایده خواهد بود.
خلاصه ماشینی:
"ساختار درختی سرعنوانهای موضوعی پزشکی(مش) همهء مقولهها اعم از اصلی و فرعی شمارههای درخت وجود دارد که حلقه اتصال دو بخش الفبایی و درختی است و در جستجوی پیوسته مدلاین میتواند به تنهایی برای بازیابی موضوعهای وابسته مورد استفاده قرار گیرد.
Geographical Subheadings 7-3-پس از هر سرعنوان موضوعی که تقسیمهای شکلی زیر را داشته باشد: راهنماها Diretories جنبههای قضایی Legislation آمار Statisties مثالهای زیر چگونگی ترکیب تقسیمهای فرعی جغرافیایی با سرعنوانهای موضوعی را روشن میسازد: سرطان-پیشگیری و کنترل-تهران-نشریات ادواری وبا-مرگومیر-هندوستان-آمار8-تقسیمهای فرعی زبانی18 تقسیمهای فرعی زبانی صرفا برای خاص کردن تعداد معدودی از سرعنوانهای موضوعی از قبیل واژهنامها،ادبیات و زبانشناسی به کار میرود مثل: Dictionaries,Medical-German Literature-Persian,Modern 9-وجوه مشخصه مش ویژگیهای مش به قرار زیر است: 9-1-مهمترین ویژگی مش آن است که به موضوعهای پزشکی و علوم وابسته اختصاص دارد.
13-3-اشکال نداشتن تعاریف و یادداشتهای توضیحی کافی پس از سرعنوانها و اصطلاحهای مش،با انتشار ویرایش خاص مش با عنوان: Medical Subject Headings:Annotated Alphabetic List رفع شده است و در این ویرایش پس از هر سرعنوان یا اصطلاح،توضیحات مفصل برای نمایهسازان،فهرستنویسان و تحلیلگران نظام مدلاین آمده و در مقدمهء این ویرایش نیز توضیحات جداگانه برای استفادهء درست از یادداشتهای توضیحی متن آورده شده است.
13-5-اصطلاحهای مش در بعضی رشتههای علمی بسیار خاص است و طبعا به عنوان یک ابزار فهرستنویسی و سرعنوان موضوعی ممکن است کاملا منطبق با نیازهای کتابخانههای کوچک یا کتابخانههای دانشکدهای نباشد لیکن این مشکل با استفاده از فهرست درختی و انتخاب اصطلاحهای عامتر تا حدی قابل رفع است."