چکیده:
شناخت صحیح فرقه های اسلامی از یکدیگر موجب نزدیکی و انسجام گروه های مختلف فکری مسلمانان در جامعه اسلامی است . نگارنده در این نوشتار در صدد شناساندن یکی از گروه های فکری به نام سلفیه است .گرچه سلفیه با این عنوان ، پدیده ای نوظهور است اما ریشه های فکری آن ، به اهل حدیث و ابن تیمیه و پیروان او برمی گردد .یکی از مسائل مورد اختلاف میان متفکران ، تعریف « سلفیه » و مصادیق « سلف صالح » به ویژه « سلف صحابه » پیامبرخدا (صلی الله علیه وآله وسلم ) است که در این مقاله دیدگاه های موافقان و مخالفان گزارش و سپس داوری شده است . در ادامه ، ریشه های پیدایش و تحولات تاریخی آن ، از آغاز تا محمد بن عبدالوهاب بررسی می شود .
خلاصه ماشینی:
"سلف صالح چه کسانی هستند ؟ همانگونه که اشاره شد برخی از محققان سلفی ، مسلمانان سه قرن اولیة اسلام ؛ یعنی آنان که در احکام و آداب و اخلاق و عقیده پیرو سنت نبوی و خلفای هدایت یافتة بعد از او گام بر میداشتند به عنوان سلف صالح معرفی کردند [ 230 ] و برخی گفتند سلف صالح کسانی هستند که راسخان در علم ، هدایت یافتگان به هدایت نبی گرامی (صلی الله علیه وآله وسلم ) و مجاهدان در راه خدا هستند که مصداق آن را اصحاب رسول خدا دانستند [ 231 ] و برخی علاوه بر صحابه ، تابعین وتابعین تابعین به خصوص ائمة فقهی چهارگانة اهل سنت ؛ یعنی ابوحنیفه ، مالکبنانس ، محمدبنادریس شافعی و احمدبنحنبل را مصداق سلف صالح دانستند [ 232 ] برخی علاوه بر آن ها بخاری ، مسلم ، دارمی ـ صاحبان صحیحین و سنن ـ بر بهاری ، ابنخزیمه ، طحاوی ، ابنبطه ، آجری ، لالکائی ، صابونی و شاگردان آن ها سپس ابنتیمیه و ابنقیم و شاگردان آن ها ، سپس محمدبنعبدالوهاب و شاگردان او را ، اگرچه برخی ظهورشان بعد از سه قرن اولیة اسلام است و از خلف به شمار میآیند لیکن چون در مسائل اعتقادی و احکام فقهی مبنای فکری آنان را قرآن ، سنت نبوی و سنت خلفای راشدین و صحابه و تابعین میدانند ، آن ها را جزو سلف صالح میدانند ."