چکیده:
دراین مقاله، فهرستهای نسخ خطی کتابخانه ملی ازنظر میزان استفاده از ابزارهای
ارتباطی برای برقراری روابط کتابشناختی آثار وابسته(شروح)بررسی شده است.درمجموع همه
ابزارهای ارتباطی و بهطور متوسط در 44 دصد از موارد، ابزارهای ارتباطی لازم درمتن
فهرستها آمده است ولی بهطور متوسط حداکثر در 2/11 درصد از موارد این ابزارها
امکان ارتباط با اصل اثر را از طریق نمایهها فراهم میکنند.
خلاصه ماشینی:
"مسئله پژوهشدراین پژوهش وضعیت شروح معرفیشده در فهرستهای نسخ خطی کتابخانه ملی(جلد 1 الی 17)با نامآثار وابسته، از نظر تدارک ابزارهای ارتباطی لازم در فهرستنویسی، برای پیوند این آثار با اصل اثر و دیگر آثار وابسته و همچنین حضور این ابزارها در نمایههای انتهای فهرستها که اصلیترین ابزار بازیابی اطلاعات است، بررسی شده است.
میزان حضور نام پدیدآورنده و عنوان اصل اثر شرح شده درنمایههای انتهای فهرست برای بازیابی شروح فهرستشده از طریق آنها چگونه است؟یکی از مسائل مهم در فهرستنویسی نسخ خطی، بهویژه باتوجه به گسترش آثار وابسته درحوزه علوم انسانی، ایجاد پیوندهای کتابشناختی لازم درفهرستها و نمایههای مرتبط است.
براساس مصویه همایش پاریس که برمبنای پیشنهادهای سیمور لوبتسکی شکل گرفت، فهرست باید بهطور مؤثر در پاسخ به موارد زیر بهکار آید:-آیا کتابخانه، کتاب خاصی با نویسنده و عنوان معین و یا عنوان بهتنهایی و یا دیگر ویژگیهای جایگزین مورد نیاز برای شناساییکتاب، را داراست؟-چه آثاری از یک نویسنده معین و چه ویرایشهایی از یک اثر خاص در کتابخانه موجود است؟برمبنای این اصول، فهرست دارای دو کارکرد مهم است، نخست اینکه سیاههای از مواد است که امکان جستجو از طریق نویسنده، عنوان و یا موضوع درآن وجود دارد، دوماینکه فهرست وسیله گردآوری آثار مختلف یک نویسنده و ویرایشهای مختلف یک اثر معیناست.
براساس این قاعده و همچنین قواعد مورد استفاده در کتابشناسی ملی ایران در ارتباط با شروح(برای ماثل کارت شماره 5881-75م)ابزارهای ارتباطی زیر در فهرستنویسی این آثار استفاده میشود:-معرفی عنوان و نویسنده اصل اثر در یادداشتها؛-سرعنوان موضوعی نویسنده/عنوان-نقد و تفسیر(برای اصل اثر)؛-شناسه افزوده نویسنده/عنوان."