خلاصه ماشینی:
"کتاب ماه:سوال ما همینطور بود که چطور این فرهنگ در دورههای قبلیوجود داشته،ولی در دورههای بعدی تغییر کرد؟ دکتر شجاعیمهر:همانطو که عرض کردم،یک دلیل این است کهوابستگی فرهنگی و اقتصادی و سیاسی مردم آنجا به خزر خیلی بیشتراز ایران است و موقعیت جغرافیایی که دارند،منجر به ایجاد این وابستگیشده و از این دریا استفاده میکنند.
کتاب ماه:در تاریخ گذشتهمان یک رابطهی ارگانیکی با این دریا داشتیم،یعنی حد اقل اهلی خطهی شمال در ارتباط ارگانیک با دریا بودند و بهواسطهی شمال با مناطق دیگر ارتباط داشتند،اما در یک روند تاریخی،این(به تصویر صفحه مراجعه شود) جایگاه و موقعیت تغییر میکند و به قول دکتر شجاعیمهر فرهنگ تفریحیدر نگاه به این دریا رایج میشود و شکل میگیرد.
کتاب ماه:با توجه به نکتهای که در مورد زمان رضاشاه گفته شد،این سوالپیش میآید که از چه زمانی این منطقه،به منطقهی توریستی تبدیل شدو با توجه به اینکه زمانی اهمیت ویژهای برای دریا قائل بودهایم،چرا دردورهی معاصر به دریا پشت کردهایم؟ دکتر رهنمایی:شما در سه استان ساحلی دریای خزر 130 نقطهی شهریدارید.
کتاب ماه:آقای دکتر شجاعیمهر:شما معتقد هستید که در دوران اسلامیماوراء خزر یک قطب فرهنگی و اقتصادی و سیاسی بوده و فرهنگ خاصخودش را داشته ولی در دوران صفوی این چرخش ایجاد میشود.
الان یکتاریخ قزاقی داریم!ما میگوییم اینها بیریشه هستند و صد سال است کهبه وجود آمدهاند و مسلمان شدهاند،ولی خودشان بیکار ننشستهاند و برایخودشان تاریخ درست کردهاند و میگویند قبل از هخامنشیان اینجا بودهاند!تمام بودجهی کشور را صرف این میکنند که بگویند ما تاریخ داریم!ما دردانشگاه تهران گروه تاریخ داریم،آنها دانشگاه تاریخ دارند."