چکیده:
مدعای مقاله این است که از نظر امام خمینی توسعه سیاسی برخاسته از بنیانها و اصول اسلامی و الهی مبتنی بر مشارکت حداکثری تک تک شهروندان بوده و در پی سعادت دنیوی و اخروی و بهبود وضع مادی و تعالی معنوی انسان و جامعه، با جهتگیری تقرب به خداوند و خشنودی اوست و بهلحاظ مقام تحقق، دارای چهار الگوی نبوی، علوی، مهدوی (تحقق در آینده) و ولایت فقیه است. در مقابل، توسعه سیاسی از منظر الگوهای غربی عموما مبتنی بر خواستههای مادی و بهبود وضعیت دنیوی افراد و جامعه و سیستم سیاسی است. از نظر امام، سیاست به سه نوع شیطانی، انسانی و الهی تقسیم میشود و تنها سیاست الهی، جامع تمام بخشها و زوایای زندگی انسان، اعم از دنیوی و اخروی است. از نظر امام خمینی الگوهای توسعه به متعالیه و غیرمتعالیه (متدانیه و متعارف) تقسیم میشوند و توسعه سیاسی متعالیه، مطلوب ایشان است.
This article claims that according to Imam Khomeini, the political development originates from Islamic and divine principles and foundations and is based on maximum participation of each citizen. Its aim is happiness in this world and in the hereafter and material and spiritual improvement of the individual and the society with an inclination towards closeness to God and His satisfaction. Regarding its implementation it has four models: holy prophet's (S) model, Imam Ali's (A) model, Imam Mahdi's (A) model and Welayate Faqih. In contrast, political development according to western models is generally based on material needs, the improvement of the individual and the society's worldly status and political system. According to Imam Khomeini, politics is divided into three types: satanic, humanistic and divine. Divine politics covers all aspects of human life both in this world and in the hereafter. In Imam Khomeini's opinion political development is divided into two types transcendental and non-transcendental (low level and high level) and his choice is transcendental.
خلاصه ماشینی:
(امام خمینی، 1366: 17) بنابراین، براساس اصول حکمت متعالیه در اندیشه سیاسی امام، در بحث تعالیگرایی سیاست و توسعه و توسعه سیاسی، انسان و جامعه بهعنوان وجودی عینی قابلیت گسترش و رشد و خلیفه الهی بودن را دارد؛ البته وجود به شکل تشکیک که در هر مرحله آثار خاص خود را دارد.
الگوهای توسعه سیاسی متدانیه با توجه به تقسیمبندی کلی نظریات توسعه سیاسی (متعالیه، متدانیه و متعارف) از دیدگاه امام ـ که بحث آن گذشت ـ و اینکه این نظریات به لحاظ منشأ و خاستگاه آنها و نیز به لحاظ سمتوسو دستهبندی و تبیین میشوند، در بخش متدانیه و متعارف عموما نظریات توسعه سیاسی بر خواستههای مادی و بهبود وضعیت دنیوی افراد جامعه و سیستم سیاسی مبتنی هستند و بهعنوان فرایندی که متضمن نهادیسازی تشکلها و مشارکت سیاسی مردم و افزایش کارایی نظام سیاسی و بسیج عمومی برای تقویت ارزشهای دموکراسی و آزادی و استقرار آنهاست، تابع یک روند کلی برگرفته از تاریخ و تحولات فکری، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی جهان غرب است.
بر این اساس، در حوزه الگوها و مکاتب توسعه نیز سه دسته و طیف از الگوها استنباط میشود: اول، الگوهای توسعه سیاسی متعالی که « بقای ابدی» انسان در کانون توجه آن است و این بقای ابدی جز در «لقا» و «قرب الهی» تحقق نمییابد؛ بنابراین، تکتک انسانها ناگزیرند در تعیین سرنوشت دنیوی و اخروی خود مشارکت داشته باشند؛ مشارکتی جدی و عادلانه برای مبارزه با باطل و طاغوت.