چکیده:
سرمایه اجتماعی، از مقولات اجتماعی بسیار مهم است که هم چون شاخص های مهم اقتصادی ازجمله تورم، تولید ناخالص ملی، میزان اشتغال و... در میزان توسعه یافتگی کشورها نقش بزرگی را ایفا می کند. هدف از این مقاله، ارزیابی و تحلیل توزیع فضایی سرمایه اجتماعی در سطح نواحی شهر قوچان است. روش تحقیق مطالعه حاضر، از نوع پیمایشی بوده، داده های این پژوهش با استفاده از پرسشنامه و به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای به دست آمده است. جامعه آماری، ساکنان نواحی پنجگانه قوچان می باشند که تعداد 200 نفر انتخاب گردیدند. هم چنین برای ارزش گذاری و رتبه بندی نواحی از نظر میزان سرمایه اجتماعی از مدل تصمیم گیری (Topsis) استفاده گردید. بر اساس تحلیل صورت گرفته، نواحی پنجگانه قوچان در سه سطح برخوردار، نیمه برخوردار (متوسط) و فرو برخوردار (محروم) قرار گرفته اند. برای بررسی میزان سرمایه اجتماعی در سطح شهر قوچان، 12 شاخص مورد بررسی از طریق مدل آنتروپی شانون وزن دهی شده و سپس از تاپسیس به عنوان روش تصمیم گیری چندشاخصه ای استفاده شده و در نهایت با استفاده از نرم افزارArc GIS ، نقشه سطوح برخورداری نواحی شهر ترسیم شده است. نتیجه حاصل از بررسی انجام شده، نشان می دهد که در میان نواحی شهری قوچان، سه ناحیه (یک، دو و پنج) محروم با ضریب اولویت 0.38 در پایین ترین سطح برخورداری جای گرفته اند. دومین سطح، ناحیه چهار است که دارای ضریب اولویت 0.53 است و سطح یک، ناحیه سه می باشد که با ضریب اولویت 0.77 از لحاظ شاخص های مورد بررسی، بهترین وضعیت را در بین نواحی پنجگانه شهر قوچان دارا است.
خلاصه ماشینی:
"سؤال پیش روی تحقیق این است که"آیا توزیع فضایی سرمایهی اجتماعی درسطح نواحی شهر قوچان به صورت یکسان پراکنده شده است"؟ -مفاهیم نظری پژوهش -1-پیشینه تحقیق بررسی اسناد موجود در کتابخانهها و مراکز پژوهشی نشان میدهد که در ارتباط با موضوع مورد مطالعه تحقیقاتزیادی صورت گرفته است؛ولی تفاوت تحقیق حاضر با تحقیقات دیگر در این است که در این تحقیق تلاش ما بر ایناست تا با استفاده از مدل تصمیمگیری چندمعیاره (TOPSIS) نواحی پنجگانه قوچان را از نظر میزان سرمایهیاجتماعی اولویتبندی کنیم و از این حیث تازگی دارد.
نتایج تحلیل دادهها نشان میدهد که از بیننواحی پنجگانه قوچان تنها در ناحیه پنج بالاترین میانگین در بین شاخصهای مورد مطالعه مربوط به عرصه عمومییعنی مشارکت در انتخابات بوده است و در دیگر نواحی میزان سرمایهی اجتماعی در عرصه خصوصی یعنی اعتماد و مشورت با خانواده و اقوامشان بالاترین میانگینها را به خودشان اختصاص دادهاند؛در نتیجه میزان سرمایهی اجتماعیدر عرصهی خصوصی از استحکام بالاتری برخوردار بوده است.
همچنین نتیجهی حاصل از تحلیل مدل تصمیمگیری چندمعیاره (Topsis) نشان میدهد که در میان نواحیشهری قوچان،سه ناحیه(یک،دو و پنج)با ضریب اولویت 0/38 در پایینترین سطح برخورداری جای گرفتهاند و نیازبه تقویت سرمایهی اجتماعی در این نواحی بیشتر احساس میشود؛دومین سطح،ناحیه چهار است که دارای ضریباولویت 0/53 است و سطح یک،ناحیه سه میباشد که با ضریب اولویت 0/77 از لحاظ شاخصهای مورد بررسی،بهترین وضعیت را در بین نواحی پنجگانه شهر قوچان دارا میباشد.
با توجه به نتایج نهایی پژوهش،مشخص شد کهفرضیهی مورد نظر که معتقد بود،توزیع فضایی سرمایهی اجتماعی در سطح نواحی شهر قوچان به صورت یکسانتقسیم شده است،رد میشود به این دلیل که میزان سرمایهی اجتماعی در ناحیه سه بهترین وضعیت را نسبت بهدیگر نواحی دارا بوده است."