چکیده:
تاسیس حساب ذخیره ارزی در ایران عمدتا با این هدف بود که اقتصاد ایران از نوسانات ناشی از تغییرات قیمت نفت مصون باشد تا بتواند با ایجاد اندوخته مکفی در زمانی که کشور با کاهش درآمدهای نفتی مواجه شد آن را جبران کند. اما عملکرد حساب ذخیره ارزی با برداشت های بی رویه و عدم تخصیص بهینه اعتبارات به مرور از اهداف خود دور شد. در این نوشتار با استفاده از الگوی ارزیابی رسمی، حساب ذخیره ارزی بر اساس مقایسه میان اهداف رسمی و عملکرد آن بررسی می شود تا شکاف میان اهداف و آنچه که در عمل اتفاق افتاد آشکار شود.
The purpose of establishing foreign reserves account in Iran was mainly to secure Iran's economy from the oil's price changes. It was to compensate for oil price reduction. But foreign reserves account withdrew excessively and did not allocate it optimally. That's why; it went for away from its practical purpose. This study focuses on the use of official assessment pattern to reveal the gap between foreign reserves account official purposes and its practice.
خلاصه ماشینی:
بررسی حساب ذخیره ارزی براساس الگوی ارزیابی رسمی علی اکبر نیکو اقبال* استادیار گروه اقتصاد اجتماعی دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران حسین پوزش شیرازی کارشناس ارشد سیاستگذاری عمومی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران اباذر براری کارشناسی ارشد روابط بین الملل دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران (تاریخ دریافت:88/2/22-تاریخ تصویب:88/10/13) چکیده: تاسیس حساب ذخیره ارزی در ایران عمدتا با این هدف بود که اقتصاد ایران از نوسانات ناشی از تغییرات قیمت نفت مصون باشد تا بتواند با ایجاد اندوخته مکفی درزمانی که کشور با کاهش درآمدهای نفتی مواجه شد آن را جبران کند.
اما در برنامه چهارم در مورد نحوه استفاده در برداشت از حساب ذخیره ارزی-در حالیکه حساب ریالی از آن حذف شده بود-به مانند برنامه سوم به این ترتیب عمل شد که در صورت کاهش درآمد حاصل از صادرات نفت،اگر رقم پیشبینی شده در بودجه محقق نشده باشد و بتوان از حساب برداشت کرد،به دولت اجازه داده شد که حد اکثر 50 درصد موجودی حساب را برای سرمایهگذاری در بخشهای غیر دولتی که توجیه فنی و اقتصادی آنها ثابت شود به گونهای هزینه کند که حد اقل 10 درصد از این مقدار در اختیار بانک کشاورزی قرار گیرد تا در طرحهای موجه بخش اقتصادی و سرمایه در گردش طرحهایی که با هدف توسعه صادرات میباشند،در اختیار بخش غیر دولتی بگذارد و البته باید اصل و سود این تسهیلات به صورت ارزی به حساب عودت داده شود.