چکیده:
معناشناسی تاریخی، یا به تعبیر دیگر مطالعه در فرایند شکلگیری معنا،
ابزاری کارآمد برای شناخت مفاهیم مربوط به فرهنگهای گذشته و پیوستگیهای آن با
فرهنگهای کنونی است.در مقاله حاضر، معنا واژه روسی ebtayc با همین رویکرد
مورد بررسی قرار گرفتهاست.نخست با بررسی ریشهشناختی بر روی واژه، نشان داده شده
که چگونه این واژه در مراحل تاریخی شکلگیری زبان، با ترکیب پیشوند«c»و واژه
«btcay» به عنوان معنای اسمی پایه ساخته شده است.سپس در مقایسه میان فرآیند ساخت
معنای ebtcayc روسی و برخی واژههای هم ارز در چند زبان دیگر هند و اروپایی،
نشان داده شده است که چگونه مفهوم btcay (بخت، قسمت)در جهانبینی اسلاوی،
زمینهساز شکلگیری این معنای مرکب گشته است.در ادامه، سیر تغییرات رخ داده درباره
معنای ebtcayc بررسی شده و مسیر آن تا ساخت مفاهیم نوین پی گرفته شده است.
خلاصه ماشینی:
"سپس در مقایسه میان فرآیند ساخت معنای ebtcayc روسی و برخی واژههای هم ارز در چند زبان دیگر هند و اروپایی، نشان داده شده است که چگونه مفهوم btcay (بخت، قسمت)در جهانبینی اسلاوی، زمینهساز شکلگیری این معنای مرکب گشته است.
نحوه ساخت واژه را میتوان اینگونه نشان داد: ebtcayc<ebtcaybce+(b)tcay+bc درباره جزء اول، c<bc ، باید گفت که این پیشوند به معنای«خوب، نیک»در ریشه از مشترکات زبانهای اسلاوی است، نمونههای کاربرد آ نیز در دیگر واژههای روسی چوننیز دیده میشود(شانسکی 1 1994، ص310).
{jمقایسه میان معنا سازی روسی و دیگر زبانهای هند و اروپاییj} در مقایسه میان فرایند ساخت معنایدر روسی و واژههای هم ارز در (1)- vomyrk (2)- kayiribis-nimam (3)- vodnuhka (4)- anitik (5)- vehzduro چند زبان دیگر هند و اروپایی، نشان داده شده است که چگونه مفهوم(بخت، قسمت)در جهانبینی اسلاوی، زمینه ساز شکلگیری این معنا مرکب گشته و در فرایند ساخت آن، الگویی متفاوت با زبانهایی چون یونانی دنبال شده که در آنها معنای اسمی پایه برای ساخت واژه یونانیاشاره کرده که در فرایند زیر ساخته شده است: به معنای خوب، نیکبه معنای خدایگان/جنپسوند اسم ساز (لیدل1864، ص 542).
الگوی الف که ساخت روسی نمونهای از آن است، در زبان فارسی نیز دیده میشود: خوش، به معنای خوب+بختخوشبخت(صفت) خوشبخت+ی، پسوند اسم سازخوشبختی {jتحول در جهان بینی روسی درباره خوشبختیj} از سده18م، جانشینی برداشتی جدید درباره خوشبختی در میان روسی زبانان، زمینه ساز آن گشته تا مفهومبه تدریج روی به فراموشی گذارد و واژهبه جای مفهوم مرکب«بخت نیک داشتن»، حامل مفهوم بسیطی نزدیک به «راضی بودن از زندگی»گردد."