چکیده:
در میان مکاتب تاریخنگاری، مکتب مدینه از اهمیت ویژهای برخوردار است. در
این مکتب اولین مطالعات تاریخی در دوره اسلامی صورت گرفته و تأکید اساسی بر
«مغازی» یا «دوران رسالت» بوده است.
نگارنده بر این تلاش است تا اهمیت این مکتب، مورخان بارز آن
(عروة ، زهری)، موضوع مورد توجه آنها و تأثیر آن را در مسیر تاریخ نگاری اسلامی
مورد بررسی و ارزیابی قرار دهد.
خلاصه ماشینی:
"(82) با این که عروة در ذکر اخبار ارتداد، همان روش نقل مغازی (سیره) را به کار میگیرد، اما به دست دادن نظریه تاریخی عروة در روایات مربوط به دوره خلفای راشدین بسیار مشکل است؛ زیرا وی اخبار ارتداد را تفصیل نمیدهد و از آن جز اخباری اندک و اشاراتی گذرا ذکر نمیکند، در حالی که برای ارایه نظریه تاریخی وی ـ البته به صورت تقریبی ـ در روایات او از مغازی، مواد تاریخی بیشتری در اختیار داریم، زیرا میبینیم که او در ذکر مغازی تاریخ دوران پیامبر(ص) ابتدا به آغاز وحی و شروع دعوت و هجرت به حبشه و مدینه میپردازد، سپس برخی از فعالیتهای دوران مدینه از قبیل سریه «عبدالله بن جحش» و غزوه بزرگ بدر و غزوه قینقاع و خندق و بنی قریظه و صلح حدیبیه و حمله موته و فتح مکه و غزوه حنین و طائف و برخی از مکاتبات پیامبر(ص) و وقایع اواخر حیات پیامبر(ص) را شرح میدهد.
بخاری، التاریخ الکبیر، (حیدر آباد دکن، دائرةالمعارف، 1360 ـ 1364 ه)، ج 1، ق 1، ص 221؛ ابن قتیبه، المعارف، ص 239؛ یافعی، مرآةالجنان، 4 اجزاء، (حیدر آباد دکن، دائرة المعارف النظامیه، 1337 ـ 1339)، ج1، ص260؛ عبدالرحمن ابن جوزی، صفوةالصفوة، جزءان، (حیدر آباد دکن، دائرةالمعارف العثمانیة، 1355 ـ 1356ه)، ج 2، ص 79؛ ذهبی، ZPMG×LIV، 1890، ص 435؛ ذهبی، پیشین، فیشر، ص 73؛ ابن کثیر، البدایة و النهایة فی التاریخ، 14 جزء، (قاهره، مطبعة السعادة، 1348 ـ 1358)، ج 1، ص 434: تواریخ دیگری ذکر میکنند که عبارت است از سال 123 و 125 ه، اما هر دو سال 124 ه را تایید میکنند."