چکیده:
موقعیت خاص جغرافیایی و استراتژیک ایران در منطقه خاورمیانه، نظیر متصل بودن به آب های گرم خلیج فارس و دریای عمان، داشتن مرزهای طولانی با نقاط بحران خیز منطقه یعنی افغانستان، عراق و.... از عواملی هستند که زمینه ورود و اقامت غیرمجاز اتباع خارجی و در نتیجه بروز مشکلات اجتماعی و امنیتی برای ایران را فراهم کرده است. تصویب قانون راجع به ورود و اقامت اتباع خارجه در تاریخ 19/02/1310، گام نخست و بلند قانونگذار در جهت قانونی کردن این موضوع و حفظ امنیت و صیانت جامعه بوده است. در قانون مزبور اصلاحاتی انجام شده است اما همچنان کاستی های فراوانی وجود دارد. این مقاله ضمن بررسی و تحلیل ارکان و عناصر جرایم ورود و اقامت غیرقانونی و ضمانت ممانعت از آن، پیشنهادهایی برای رفع کاستی -های قانون مذکور ارائه می کند. به عنوان مثال برای پیشگیری از تاثیرات زیانبار ورود و اقامت غیر قانونی اتباع بیگانه پیشنهاد می کند تا علاوه بر تقویت مرزها و نظام کنترل مرزی، که یک راه حل پیشگیرانه است، موضوعات تبدیل وضعیت غیرقانونی به وضعیت قانونی و بالا بردن هزینه اقامت و ارائه خدمات اجتماعی به اتباع خارجی مورد توجه کنشگران سیاست جنائی ایران قرار گیرد.
خلاصه ماشینی:
در مورد فقرٔە دوم این ماده مدت اقامت در خارجه برای خدمت دولت ایران در حکم اقامت در خاک ایران است " (به تصویر صفحه مراجعه شود) قانون ایران نیز برای اتباع بیگانه آزادی ورود به خاک ایران را شناخته است ، بـدیهی اسـت ایـن آزادی بدون قید و شرط نمی باشد و بیگانگان برای ورود به خاک ایران ملزم به رعایـت تشـریفات و مقرراتی هستند که این تشریفات و مقرارت در قانون راجع به ورود و اقامت اتبـاع خارجـه در ایـران مصوب ١٣١٠ و اصلاحات بعدی آن ذکر شده است که لازم است قبل از پرداختن به تشریفات ورود بیگانگان به خاک ایران ، کاستی های قانون مزبور تبیین شود: ١) باوجود اینکه عنوان قانون مذکور، عام و کلـی اسـت و اقـدامات کنشـی و واکنشـی را در بـر می گیرد، ولی در متن قانون صرفاً اقدامات واکنشـی کیفـری بیـان شـده اسـت و قـانون مـذکور از اقدامات پیشگیرانه بهره ای ندارد.
البته خصیصه ورود یا داخل شدن به قلمرو کشور آن است که غیرقانونی باشد، در غیر این صورت ، هر گاه مرتکب مقررات قانون ورود و اقامت اتباع خارجه را رعایت کند چنین ورودی قانونی (به تصویر صفحه مراجعه شود) از طرف دیگر، سوء نیت خاص ، یعنی شخص مرتکب علاوه بر قصد ارتکاب عمل مجرمانه ، قصـد دیگری را هم که از طرف قانون برای تحقق جرم ضروری شناخته شده و معمولاً قصد، نتیجه حاصل از عمل مجرمانه است ، داشته باشد، بـه بیـان دیگـر، خواسـتن نتیجـۀ حاصـل از عمـل مجرمانـه را سوءنیت خاص گویند (صانعی ، ١٣٧٤: ٣١١).