مطالعه تطبیقی شروح نهج البلاغه در برهان فسخ عزایم مقاله

نویسنده: فلاح، محمد جواد ؛ فرامرز قراملکی، احد ؛

فلسفه دین پاییز 1388 - شماره 3 رتبه: علمی-پژوهشی/ISC (‎20 صفحه - از 99 تا 118 )

کلیدواژه ها: برهان حدوث برهان وجوب و امکان شروح نهج البلاغه فسخ عزایم تدبیر و قدرت الهی Cognition and divine power. Balaghah definition Creation logic Incumbency and possibility logic Faskh Azaem Nahj Al-Arabiytu Bayna Yadayk دیالکتیک فلسفه افلاطون فلسفه اسلامى ایده شکار هنر ریاضى تاریخ فلسفه اسلامى تساوى

fa en

چکیده:

گزارش تجربه گونه امیرمومنان علی(ع) از شناخت خدا به سست شدن عزیمت ها وگشوده شدن بسته ها راهی نو در خداشناسی است. مواجهه شارحان نهج البلاغه با این روایت، مساله تحقیق حاضر است. بررسی تطبیقی شروح نهج البلاغه مواضع اختلافی و اشتراکی آنان در فهم کلام امام علی(ع) را توصیف و تبیین می کند. آنان با سه رهیافت درون دینی، فلسفی و کلامی به تقریر و تحلیل شناخت خداوند به فسخ عزایم پرداخته اند. تفسیر روایت به شناخت از طریق معرفت نفس، حاصل رهیافت درون دینی است که بر اساس آن، تجربه حضور تدبیر الهی در خویشتن به دست می آید.این رهیافت مبتنی بر برخی از آیات قرآن وروایات معصومین (ع) است که عده ای از شارحان بدان استناد جسته اند. رهیافت فلسفی مفاد روایت را به برهان وجوب و امکان تحویل می دهد و رویکرد کلامی، آن را به برهان حدوث برمی گرداند. شارحان نهج البلاغه در بیان مدلول طریق فسخ عزایم نیز اختلاف دارند. اثبات صانع، اثبات تدبیرالهی، قدرت الهی و یکتایی خداوند، نتیجه این طریق دانسته شده است.

خلاصه ماشینی:

"مثلا در محاوره کراتیلوس این گونه آمده است: سقراط:کسی را که می‌داند چگونه باید پرسید و چگونه باید پاسخ داد اهل دیالکتیک نمی‌نامی؟ هرموگنس:البته(افلاطون،1366،ص 744) 2-در محاورات میانی،دیالکتیک عبارت است از عمل بر فرضیات یا عمل مبتنی بر فرضیات به نظر افلاطون در مرحله دیانویا(استدلال عقلی)،نفس در پژوهش و تحقیق مجبور است با کمک تقلید از تصاویر از فرضیه شروع کند و به سوی نتیجه و نه به سوی یک اصل اول پیش رود؛مثلا در هندسه،ذهن از فرضیه‌ها،با استفاده از یک شکل مربی به سوی نتیجه پیش می‌رود. (پاپکین،1366،ص 279) دیالکتیک به خوبی می‌تواند نشان دهد که اصول موضوعه ریاضی دان نیازمند تجدید نظر است افلاطون در محاوره جمهوری در بند 510 می‌گوید کسانی که با هندسه و ریاضیات سر و کار دارند هر وقت بخواهند مطلبی را بررسی کنند،مفروضاتی از قبیل مفهوم‌های فرد و زوج و اشکال هندسی و سه نوع زاویه و... نتیجه دیالکتیک یکی از ابزارهای مهم علمی و فلسفی است و اولین بار زنون،واضع واژه دیالکتیک بود و تا به قرن 21 میلادی(دیالکتیک هم چنان ادامه دارد)از معانی مهم دیالکتیک افلاطون،معنای چهارم آن است که در نهایت به ایده خیر منتهی می‌شود که همان خداست و افلاطون در محاوره مهمانی،از دیالکتیک عشق سخن می‌گوید و از پایین ترین مرحله عشق یعنی عشق به زیبایی اشیاء محسوس تا بالاترین مرحله عشق به خدا سخنانی را بیان می‌کند و خدا یعنی زیبایی مطلق و انسان به صورت فطری،مطلق طلب است."

دریافت فایل ارجاع :
(پژوهیار, , , )

دانلود PDF
دانلود HTML

لینک کوتاه:

صفحه:

ورود / عضویت

برای مشاهده متن مقاله و یا دانلود آن لازم است وارد پایگاه شوید. در صورتی که عضو نیستید از قسمت عضویت اقدام فرمایید.

ورود