چکیده:
در این مقاله رفتار واجی همخوان های چاکنایی را در جایگاه های واجی مختلف در چارچوب واج شناسی آزمایشگاهی از طریق مشاهده الگوی تغییرات شدت انرژی طیف فرکانسی مورد بررسی قرار می دهیم. نتایج به دست آمده نشان می دهد که همخوان های چاکنایی در جایگاه آغاز کلمه و میان کلمه بعد از همخوان به صورت سخت تولید می شوند؛ در جایگاه میان کلمه بین دو واکه از میزان فعالیت چاکنای برای تولید /Ɂ/ و /h/کاسته می شود ولی این همخوان ها به کلی از زنجیره گفتار حذف نمی شوند؛ و در پایانه هجا از میزان فعالیت الگوهای بست و سایش چاکنایی کاسته می شود ولی اثر این الگوها در پایانه هجا همچنان باقی می ماند. بر این اساس هر قدر میزان فعالیت الگوهای بست و سایش چاکنایی کاهش یابد، بر میزان ارتعاش تارآواها افزوده شده و به این ترتیب شباهت این همخوان ها با واکه قبل بیشتر می شود که این مسئله باعث می شود واکه قبل کشیده تر درک شود.
خلاصه ماشینی:
"نتایج به دستآمده نشان میدهد که همخوانهای چاکنایی در جایگاه آغاز کلمه و میان کلمه بعد از همخوان به صورت سختتولید میشوند؛در جایگاه میان کلمه بین دو واکه از میزان فعالیت چاکنای برای تولید /?/ و /h/ کاسته میشود ولیاین همخوانها به کلی از زنجیره گفتار حذف نمیشوند؛و در پایانه هجا از میزان فعالیت الگوهای بست و سایشچاکنایی کاسته میشود ولی اثر این الگوها در پایانه هجا همچنان باقی میماند.
اما اگر H بهطور کامل از زنجیره گفتار حذف شود،در آنصورت انتظار میرود شیب اختلاف دامنه فرکانسهای پایین همچون رشتههای آوایی CVC از بخش میانی واکه تاپایانه آن تقریبا تراز باشد،ولی کشش واکه به علت افزوده شدن بر میزان ارتعاش تار آواها برای H بهطور قابلتوجهی افزایش یابد.
0--(h)t چون میانگین کشش واکه برای رشتههای آوایی CVC و CCVC باهم تفاوت معنیدار دارد میتوان چنیننتیجهگیری کرد که فعالیت چاکنای در پایانه هجا برای همخوان بست چاکنایی /?/ و سایش چاکنایی /h/ کاهشمییابد ولی این کاهش به معنی حذف این همخوانها نیست زیرا اختلاف میانگین 2H،2H-1H و 1F-1H دربخش پایانی واکه برای CVC و CCVC باهم معنیدار است.
نتایج به دست آمده نشان داد که /?/ و /h/ در جایگاه آغازکلمه و میان کلمه بعد از همخوان به صورت سخت تولید میشوند؛در جایگاه میان کلمه بین دو واکه و پایانه هجاتضعیف میشوند ولی تفاوت این دو جایگاه در این است که در پایانه هجا با کاهش فعالیت /?/ و /h/ و در نتیجهافزایش ارتعاش تارآواها بر میزان کشش زمانی واکه قبل افزوده میشود(کشش جبرانی)."