چکیده:
از جمله رویکردهایی که آموزه ها و مفاهیم دینی با آن ها سنجیده می شود دو رویکرد کلامی و فلسفی است که هر کدام با چند روش و نگرش و با پیش فرض ها و مبانی خاص به مسائل و مفاهیم دینی می نگرند. مقالة پیش رو با توجه به حجم خود، موضوع علم غیب پیامبر و امام راـ که از آموزه های ویژة شیعه به شمار می رود ـ با عنایت به اندیشة چهره های شاخص هریک از مکاتب فلسفی و کلامی مشهور بررسی کرده و به اختصار برآیند نظر هریک را در غیب دانی پیامبر و امام و حد و حدود آن مبتنی بر مبانی و پیش فرض ها، برشمرده و حاصل مباحث را به صورت فشرده آورده است.
خلاصه ماشینی:
"45 بنابراین از نگاه فلسفه صدرایی، انسان در صورت فراهم آوردن زمینهها ـ که همانا بریدن از دنیا، مادیات، علایق دنیوی و هر آنچه غیر از خداست ـ می¬ تواند به حق متصل شود و چنانچه این اتصال تحقق پیدا کرد، دریافت از غیب هم حاصل میشود؛ آنگونه که برای پیامبر صلی الله علیه وآله وسلم با انقطاع کلی از ماسوا حاصل گردید و آن حضرت به بالاترین رتبة وجودی در عالم هستی رسید؛ طوری که دیگر واسطهای بین او و خدا وجود نداشت ـ آن گونه که امام صادق علیه السلام فرمود ـ46 بنابراین دریافت هم بدون واسطه میشود.
مفید، اوائل المقالات، 21، 23 و 25؛ مدرسی طباطبایی، مکتب در فرایند تکامل، 205، 209ـ210 و 225؛ سید مرتضی، شافی فی الإمامة، 2/270 ـ 272؛ طوسی، تمهید الاصول، 810؛ ابن شهر آشوب، متشابه القرآن و مختلفه، 2/27؛ حمصی رازی، منقذ من التقلید، 2/290ـ 295؛ طبری، اسرار الإمامة، 284ـ 289؛ حلی، منهاج الکرامة فی معرفة الإمامة، ج1، ص161ـ 170؛ سیوری حلی، لوامع الإلهیة فی المباحث الکلامیة، 237؛ همو، ارشاد الطالبین الی نهج المسترشدین، 357 ـ 365؛ ملا صدرا، شرح اصول کافی، 2/476ـ 479، 502 و 518 ـ 519؛ لاهیجی، گوهر مراد، 551 ـ 552؛ مجلسی، مراة العقول، 2/347 و 436؛ همو، بحارالانوار، 26/193 به بعد؛ لاری، رسائل سید لاری، رساله 20."