چکیده:
ﺳﮕﺒﺎﻧﻲ، از ﻣﺸﺎﻏﻞ درﺑﺎری دوﻟﺖﻫﺎی ﻣﺴﻠﻤﺎن اﻳﺮاﻧﻲ و ﻋﺜﻤﺎﻧﻲ، ﺟﺎﻳﮕﺎه وﻳﮋهای در اﻣﻮر ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺷﻜﺎرداﺷﺘﻪ اﺳﺖ. اﻳﻦ ﺷﻐﻞ در ﻧﻈﺎم دﻳﻮانﺳﺎﻻری ﻋﺜﻤﺎﻧﻲ– ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺗﺸﻜﻴﻼت اداری ﺳﺎﻳﺮ ﺣﻜﻮﻣﺖﻫﺎ-ﺑﺮﺟﺴﺘﻪﺗﺮ ﺷﺪه و از ﺟﻬﺖ وﻇﺎﻳﻒ و اﻫﻤﻴﺖ دﮔﺮﮔﻮﻧﻲﻫﺎی ﺑﺴﻴﺎری اﺳﺖ. ﺷﺮاﻳﻂ ﺣﺎﻛﻢ ﺑﺮ دﻳﻮاﻧﺴﺎﻻریﻋﺜﻤﺎﻧﻲ، ﺳﮕﺒﺎﻧﺎن را ﻧﺎﮔﺰﻳﺮ ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ ﺑﻪﺻﻮرت ﻓﺮﻋﻲ ﺑﻪ ﻧﻈﺎﻣﻲﮔﺮی ﻧﻴﺰ ﺑﭙﺮدازﻧﺪ. ﺑﻪﻣﺮور زﻣﺎن، وﻇﺎﻳﻒدرﺑﺎری ﺳﮕﺒﺎﻧﺎن ﺑﻪ ﻓﺮاﻣﻮﺷﻲ ﺳﭙﺮده ﺷﺪ و آﻧﺎن ﺻﺮﻓﺎ در اﻣﻮر ﻧﻈﺎﻣﻲ ﺑﻪﻛﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﻧﺪ. اﺳﺘﻤﺮار ﻧﻈﺎﻣﻲﮔﺮی ﺳﮕﺒﺎﻧﺎن ﻣﻮﺟﺐ ﺷﺪ ﻛﻪ در آﺛﺎر دوره ﻋﺜﻤﺎﻧﻲ واژه ﺳﮕﺒﺎن ﺑﺎ واژه ﺟﻨﮕﺠﻮ ﻣﺘﺮادف ﺷﻮد.
خلاصه ماشینی:
" ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﺳﮕﺒﺎﻧﺎن ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻜﻲ از ﺑﺨﺶﻫﺎی ﻧﻈﺎﻣﻲ ﻣﺮﻛﺰ دوﻟﺖ در دوره ﺷﻜﻞﮔﻴﺮی دوﻟﺖ ﻋﺜﻤﺎﻧﻲ، ﻧﻴﺮوی ﻧﻈﺎﻣﻲ اﻳﻦ دوﻟﺖ را ﮔﺮوهﻫﺎی ﻧﺎﻣﻨﻈﻢ ﻋﺸﻴﺮهای و اﻳﺎﻟﺘﻲ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲدادﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺎ ﻫﺪف ﺟﻬﺎد ﺑﺎ داراﻟﻜﻔﺮ ﺑﻪ ﻧﻈﺎﻣﻲﮔﺮی روی آورده ﺑﻮدﻧﺪ.
رودﻛﻲ: ﺑﺮای ﭘﺮورش ﺟﺴﻢ و ﺟﺎن ﭼﻪ رﻧﺠﻪ ﻛﻨﻢ/ ﻛﻪ ﺣﻴﻒ ﺑﺎﺷﺪ روح اﻟﻘﺪس ﺑﻪ ﺳﮕﺒﺎﻧﻲ ﺧﺎﻗﺎﻧﻲ: ﻛﻤﺘﺮﻳﻦ اﻗﻄﺎع ﺳﮕﺒﺎﻧﺎن اوﺳﺖ/ ﻗﻨﺪﻫﺎر و ﻗﻴﺮوان در ﺷﺮق و ﻏﺮب ﺳﮕﺒﺎﻧﺖ ﺷﻪ ﻓﺮﻧﮓ ﻳﺎﺑﻢ/ درﺑﺎن ﺷﻪ ﻋﺴﻘﻼن ﺑﺒﻴﻨﻢ ﻧﻈﺎﻣﻲ ﮔﻨﺠﻮی، ﺧﻤﺴﻪ)ﻣﺨﺰن اﻻﺳﺮار(: دﻳﻦ ﺳﺮه ﻧﻘﺪی اﺳﺖ ﺑﻪ ﺷﻴﻄﺎن ﻣﺪه/ ﻳﺎرة ﻓﻐﻔﻮر ﺑﻪ ﺳﮕﺒﺎن ﻣﺪه ﺧﻤﺴﻪ)ﻟﻴﻠﻲ و ﻣﺠﻨﻮن(: ﺳﮕﺒﺎﻧﻲ ﺗﻮ ﻫﻤﻲﮔﺰﻳﻨﻢ/ در ﺟﻨﺐ ﺳﮕﺎن از آن ﻧﺸﻴﻨﻢ 401/ ﺗﺎرﻳﺦ و ﺗﻤﺪن اﺳﻼﻣﻲ، ﺳﺎل ﻫﻔﺘﻢ، ﺷﻤﺎره ﭼﻬﺎردﻫﻢ، ﭘﺎﻳﻴﺰ و زﻣﺴﺘﺎن 0931 اﻋﺘﺒﺎر واﻻﻳﻲ ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﻮدهاﻧﺪ.
در دوره ﺣﻜﻤﺮاﻧﻲ ﺳﻠﻄﺎن ﻣﺤﻤﺪ ﻓﺎﺗﺢ ﻛﻪ از ﺳﮕﺒﺎﻧﺎن ﺑﺮای ﻣﻬﺎر ﺷﻮرش ﻳﻨﻲﭼﺮﻳﺎن و ﺗﻌﺪﻳﻞ ﻗﺪرت در ﻣﻴﺎن اوﺟﺎق آﻧﺎن ﺑﻬﺮه ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد، اﻫﻤﻴﺖ اﻳﻦ دﺳﺘﻪ 1 اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﻓﺖ، ﺗﺎ ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺳﮕﺒﺎنﺑﺎﺷﻲ ﺑﻪ ﺑﺎﻻﺗﺮﻳﻦ ﻣﻘﺎم ﻳﻨﻲﭼﺮﻳﺎن و ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻲ آﻧﺎن ﻧﺎﺋﻞ ﺷﺪ.
2 ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ اﻳﻦ دﺳﺘﻪ از ﺳﮕﺒﺎﻧﺎن ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﮔﺮوهﻫﺎی ﺟﻼﻟﻲ ﭘﻴﻮﺳﺘﻨﺪ و ﺑﻪ راﻫﺰﻧﻲ دﺳﺖ ﮔﺸﻮدﻧﺪ، ﺑﻪ ﻋﻨﺼﺮی ﻣﺨﺮب در ﺳﺮزﻣﻴﻦﻫﺎی ﻋﺜﻤﺎﻧﻲ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪﻧﺪ؛ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺳﺒﺐ در اواﻳﻞ ﺳﺪه 21ﻫـ اﻳﻦ ﮔﺮوه ﻣﻨﺤﻞ ﺷﺪ و وﻇﺎﻳﻒ آﻧﺎن ﺑﻪ »ﺿﺒﻄﻴﻪ« )ﻧﻴﺮوی اﻧﺘﻈﺎﻣﻲ ﻋﺜﻤﺎﻧﻲ( 3 ﻣﺤﻮل ﮔﺮدﻳﺪ.
Pakalın, 3/ Iibid; Özcan, Iibid ﺗﺤﻮﻻت ﺳﮕﺒﺎﻧﻲ در دﻳﻮاﻧﺴﺎﻻری ﻋﺜﻤﺎﻧﻲ /901 ﻛﺘﺎﺑﺸﻨﺎﺳﻲ آﻗﺴﺮاﻳﻰ، ﻣﺤﻤﻮد ﺑﻦ ﻣﺤﻤﺪ، ﺗﺎرﻳﺦ ﺳﻼﺟﻘﻪ ﻳﺎ ﻣﺴﺎﻣﺮة اﻻﺧﺒﺎر و ﻣﺴﺎﻳﺮة اﻻﺧﻴﺎر، ﺗﺼﺤﻴﺢ ﻋﺜﻤﺎن ﺗﻮران، ﺗﻬﺮان، اﺳﺎﻃﻴﺮ، 2631ش."