چکیده:
ترسیم چشم اندازی از فرصت های یادگیری در برنامه درسی و آموزش با توجه به کاربرد تلفیقی همخوان و تحول جویانه از دیدگاه های برنامه درسی، هدف اصلی این مقاله است. این مقاله برگرفته از چند کار پژوهشی و مطالعاتی و نوعی تلفیق پژوهشی و جستار نظر پردازانه در حوزه برنامه درسی است. مطالعاتی در حوزه دیدگاه های برنامه درسی، نقادی ابعاد فلسفی - نظری، سیاسی- اجتماعی و فرهنگی برنامه های درسی و توجه به فرصت های یادگیری به جای محتوا مداری و انتقال معلومات در طراحی و تدوین برنامه درسی. این مطالعه در پی آن است تا از طریق فرایندی تشخیصی و تلفیقی، نگاهی دوباره و در عین حال فرآیند مدار را در طراحی فرصت های یادگیری و از طریق توجه به موضوع دیدگاه ها و فرا دیدگاه های برنامه درسی، مطرح نماید. از یافته های این مطالعه، بازکاوی ایجاد فرصت های یادگیری در قالب چند فرادیدگاه تحول جویانه و تاثیر گذار در دهه های اخیر چون «تعلیم و تربیت مادام العمر» ، «دیدگاه های انسان گرایانه و سازنده گرایانه» به تعلیم و تربیت، به ویژه الگوهای «فرایند مدار» و تحول جویانه انسانی در حوزه برنامه دری، چون «انسان کارآمد» ، «انسان متفکر» و «انسان کامل» است که برگرفته از تلفیقی همخوان از دیدگاه های برنامه درسی با توجه به طیف صعودی دیدگاه های برنامه درسی در قالب فرادیدگاهی مطلوب هستند. توجه به کاربرد چنین فرادیدگاه هایی در موقع طراحی و تدوین برنامه های درسی و از جمله در تدوین برنامه درسی ملی، همراه با ورود نگاهی تازه در طراحی برنامه های درسی دوره های مختلف تحصلی، می تواند چارچوب راهنمایی برای تحول در برنامه ریزی درسی و ایجاد فرصت های یادگیری سازنده از طریق برنامه های درسی و آموزش های با کیفیت باشد.