چکیده:
در این مقاله، براساس فرایندهای واژهسازی بائر (1983) در هسته نظری پژوهش، فرایندهای واژه سازی را در برخی متون سیاسی روزنامهها در دو دهه 1340 و 1370ش بررسی و مقایسه کردهایم. این تحقیق بهروش توصیفی و تحلیلی، و با استفاده از دو شیوه آماری توصیفی (جدولها و نمودارها) و استنباطی (آزمون خی دو) انجام شده است. بررسیها و شواهد آماری بیانگر آن است که در این دو دهه، میان توزیع فراوانی فرایندهای قرضگیری، ترجمه قرضی، ترخیم، تبدیل و تکرار در ژانر سیاسی مطبوعات، تفاوت معناداری وجود ندارد؛ در حالی که میان توزیع درصد فراوانی فرایندهای ترکیب، اشتقاق، ترکیب - اشتقاق و سرواژهسازی در دو دهه یادشده تفاوتی معنادار دیده میشود. از آنجا که بائر تنها به فرایندهای واژهسازی در زبان انگلیسی پرداخته و تعدادی از فرایندهایی که در زبان فارسی بهکار میروند، در این چهارچوب جای نگرفتهاند و از سوی دیگر، در مقاله حاضر، بررسی این فرایندها در مطبوعات فارسیزبان مورد نظر است، به ذکر فرایندهای واژهسازی در زبان فارسی نیز توجه کردهایم.
خلاصه ماشینی:
"اولین ایرادی که به دلیل تمایز نگذاشتن میان نظام مفاهیم و نظام تفکر،بر مدلهای پیشین وارداست این است که مفاهیم ذهنی،جایی در مغز ذخیره شدهاند و این موضوع را تمامیعصبشناسان و روانشناسان با تکیه بر شواهد و آزمایشهای بسیار پذیرفتهاند؛از طرفی درمدلهای پیشین،بین این مفاهیم ذخیره شده در ذهن روابطی برقرار شده است که براساس اینروابط مجموعه شبکه یا شبکههای سلسله مراتبی مفاهیم ذهنی شکل گرفتهاند،اما از آنجایی کهمفاهیم در سلولهای عصبی مغز ذخیره میشوند و پیوند بین این سلولهای مغزی نیز با استفاده ازپیوندهای عصبی محدود شکل گرفته است و از طرف دیگر از آنجا که جایگاه این سلولهایمغزی ثابت است به این معنی که این سلولها دارای حرکت وضعی و جابجایی نمیباشند(مگر درمورد اضافه شدن طول یا تعداد دندریتها یا طول آکسونها که پدیدهای زمانبر است و به صورتآنی نمیتواند انجام بپذیرد)؛بنابراین جایگاه فیزیکی مفاهیم در ذهن قابلیت جابجایی یا تحرکندارد؛بنابراین به نظر میرسد تغییراتی که در مفاهیم صورت میپذیرد،نه به دلیل حرکت فیزیکیو تغییر جایگاه مفاهیم،بلکه به دلیل تغییر در نوع و تعداد پیوندها با دیگر مفاهیم و همچنین تغییردر محتوای خود مفاهیم است؛به عبارت دیگر،نظام تفکر آدمی،نه یک نظام ثابت و ایستا،بلکه&%00104APZG001G% نظامی پویا و به قوت انعطافپذیر است ولی این پویایی و انعطافپذیری را نمیتوان با مدلهایسلسله مراتبی توجیه نمود."