چکیده:
گنجینه بهارستان عنوان مجموعهای است شامل رسالههای کمحجم خطی در موضوعات مختلف که از سوی کتابخانه
مجلس شورای اسلامی، منتشر میشود. تاکنون پنج مجلد از این مجموعه در موضوعات حکمت، ادبیات فارسی،
علوم قرآنی و روایی، فقه و اصول و ادبیات عرب چاپ و نشر شده است. چهارمین مجلد این مجموعه مختص ادبیات
عرب، و شامل دوازده رساله در موضوعات صرف و نحو، عروض و قافیه و... است. ششمین رساله این مجموعه
منظومه نظم اللآلی است در صرف، سروده قطب الدین النیریزی، که با تصحیح آقای محمد باهر، چاپ شده است.
در شماره 23 آینه میراث، نقدی با عنوان «تصحیح یا تضییع» از آقای محمود نظری بر تصحیح رساله مذکور چاپ
شد، و گفتار حاضر، جوابیهای است بر آن نقد.
خلاصه ماشینی:
"با توجه به مواردی که منتقد محترم در بخش بدخوانیها و غلطخوانیها به آنها اشاره کرده است، چنین به نظر میرسد که وی یا اساسا تعریف درست و دقیقی از غلطخوانی و بدخوانی ندارد، و یا اینکه بیش از برشمردن بدخوانیها و غلطخوانیها سعی داشته برای اثبات دیدگاه خود مبنی بر «اهلیت نداشتن مصحح و عدم رعایت ضوابط و شرایط تصحیح» و در نتیجه «تضییع اثر» فهرستی بلند بالا از این گونه موارد تهیه کند؛ زیرا: اولا: شماری از این موارد، طبق تقسیمبندی وی، قاعدتا باید در بخش نخست ـ یعنی افتادگیها و سقطها ـ ذکر میشد، همچون: ــ افتادگی حرف «باء» از واژه «بالرباعی» در عبارت «فکل هذه تلحق الرباعی المجرد» (ص 107، س آخر / ص 260 پاورقی 1).
مسئله اهلیت و توانایی در تصحیح متون مسئله برخورداری از «اهلیت» و «توانایی» برای تصحیح متون ـ و اساسا برای انجام هر کاری ـ بدون تردید مسئلهای انکارناپذیر و مبتنی بر حکم عقل و از بدیهیاتی است که نیاز به بحث و اثبات ندارد، اما آنچه که در این میان مطرح است این است که اساسا «اهلیت» چیست و چگونه باید آن را تعریف کرد؟ آیا صاحب اهلیت از نگاه منتقد محترم به کسی اطلاق میشود که در مورد او هر گونه احتمال سهو و خطا و لغزش به کلی منتفی باشد؟ اگر چنین است شماری ـ هر چند اندک ـ از مصادیق چنین تصحیحی کدام است؟ آیا آثار بزرگانی که با استنادی ناقص به سخن آنان از ایشان یاد شد، مصادیق چنین آثاری به شمار میروند؟ اگر چنین است آیا در این گونه آثار هیچ گونه لغزش و خطا و سهوی به چشم نمیخورد؟ اگر لغزش و خطا نیز در این آثار راه یافته، آیا این لغزشها از نوع لغزشهایی نیست که موجب سقوط آنان از درجه اهلیت گردد؟ اگر این گونهاست، چه نوع لغزشهایی موجب سقوط از این درجه خواهد شد؟ آیا به عنوان مثال، لغزشهایی که از درک ناقص و فهم نادرست مطلب و یا ناتوانی در پیراستن تصحیفات و اشتباهات کاتب ناشی میشود، با لغزشهای لفظی و کماهمیتی که مثلا از خطای دید در خواندن نسخه و یا موارد مشابه به وجود آمده، برابر است؟ و ..."