چکیده:
افزایش بازده آبیاری مزارع از طریق ترویج روشهای آبیاری بارانی و در نهایت دستیابی به افزایش تولید، از برنامه های عمده وزارت جهاد کشاورزی طی چند سال گذشته بوده و سرمایه گذاری های گسترده ای در این خصوص انجام گرفته است. لذا هدف اصلی این تحقیق بررسی عوامل موثر بر پذیرش آبیاری بارانی از سوی کشاورزان شهرستان نهاوند می باشد. این مطالعه به روش تحقیق پیمایشی در شهرستان نهاوند و با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای تناسبی انجام گرفته و برای این منظور با 133 نفر پذیرنده سیستم آبیاری بارانی و 197 نفر نپذیرنده این سیستم، یعنی مجموعا با 330 کشاورز، مصاحبه حضوری به عمل آمده است. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه استفاده شده و روایی محتوایی پرسشنامه نیز با کسب نظرات متخصصان ترویج کشاورزی، آبیاری و زراعت و اعمال اصلاحات لازم تایید گردیده است. همچنین آزمون پیشاهنگی برای به دست آوردن ضریب اعتبار پرسشنامه انجام گرفته و ضریب آلفای کرونباخ 0.83 برای همه قسمتهای پرسشنامه به دست آمده است. یافته های این پژوهش نشان می دهد که تابع تشخیصی حاصل از این تحقیق می تواند با مطلوبیت قابل ملاحظه ای کشاورزان استفاده کننده از آبیاری بارانی و آبیاری سطحی را طبقه بندی نماید. کاربرد نتایج این تحقیق در نشر آبیاری بارانی می تواند باعث افزایش نرخ پذیرش آبیاری بارانی و در نتیجه، افزایش بهره وری آب کشاورزی شود.
خلاصه ماشینی:
"بررسیها نشان میدهد که از سال آبی 1376-77 تاکنون،آب زیرزمینی این دشت با پدیدهافت و سیر نزولی سطح آب مواجه شده و خشکسالیهای اخیر تأثیرات بسیار مهمی در بروز آنو کاهش ذخایر منابع آب داشته است،به طوری که میزان متوسط کاهش سالانه حجم مخزنآب زیرزمینی حدودا معادل 30 میلیون متر مکعب براورد گردیده است(همان منبع).
برای گردآوری اطلاعات مورد نیاز از کشاورزان،پرسشنامهای در هفت بخش شاملسئوالاتی در مورد ویژگیهای فردی،زراعی،اقتصادی و اجتماعی کشاورزان و سئوالاتیمربوط به سنجش میزان دانش فنی(سئوالات سه گزینهای)ونگرش کشاورزان(طیف لیکرت)در زمینۀ مدیریت آب زراعی و همچنین موانع و محدودیتهای موجود در خصوص استفاده ازروش آبیاری بارانی تدوین شد و روایی محتوایی{o1o}آن توسط پانل متخصصان{o2o}مورد تأیید قرارگرفت.
tset o} (به تصویر صفحه مراجعه شود) جدول 4 نشان میدهد که از میان عوامل اجتماعی،متغیر میزان مشارکت اجتماعیکشاورزان با نهادها و ارگانها نظیر مسجد،کتابخانه،مدرسه،باشگاهها،تعاونیها و تشکلهابالاترین اولویت را نسبت به دیگر گویهها نظیر استفاده از تماسهای ترویجی،کانالهای ارتباطیو منزلت اجتماعی کسب کرده است.
این کشاورزان همچنین به طور قابلملاحظهای دارای میزان سرمایۀ بیشتر،درآمد سالانۀ بیشتر،وضعیت اقتصادی بهتر،میزان زمینکشاورزی و زمین آبی بیشتر،تماسهای ترویجی بیشتر،استفاده از کانالهای ارتباطی بیشتر ومشارکت اجتماعی بیشتر نسبت به کشاورزان استفادهکننده از روش آبیاری سطحی میباشند.
(به تصویر صفحه مراجعه شود) نتیجهگیری و پیشنهاد این پژوهش در راستای دستیابی به هدف شناخت عوامل موثر در پذیرش آبیاری بارانیو در نهایت،افزایش بازده و بهبود مدیریت آب زراعی انجام شده است."