چکیده:
محرک اصلی تغییر سبک در هر دوره- ای وقایع سیاسی- اجتماعی است. در ایران، انقلاب مشروطه در کنار تحولاتی که در سطح جامعه- پدید آورد، در عرصه-ی ادبیات نیز بی- تأثیر نبود و با طرح مضامین اجتماعی، موجب تحول و تغییر سبک ادبا شد. رخدادهای حکومت پهلوی، گرایش به رمانتیک جامعه- گرا و در نتیجه تغییر سبک را در اشعار و برخی آثار گسترده- تر کرد. رمانتیسم در واقع مکتبی ادبی- است که به برتری احساس و تخیل بر استدلال و تعقل تأکید دارد. این مکتب دارای دو شاخه-ی فردی و احساسی( پرداختن به عوالم شخصی) و اجتماعی( انعکاس وقایع جامعه وتلاش برای تغییر اجتماع) است. نصرت رحمانی از پیشروان جری ــ ان شع ــ ری رمانتیک جامعه- گ ــ را در دوره-ی معاصر و از روشنفک ـ ران سرخورده-ی پس از بیست و هشتم مرداد سی و دو بود که حوادث سیاسی- اجتماعی( بخصوص کودتای دهه-ی سی) باعث شد به اجتماع و مردم روی آورد. در نتیجه از این زمان به بعد است که رحمانی بیان و عواطف و احساسات انسانی را مهم- تر از عواطف فردی و شخصی می- داند. این پژوهش برآن است که با تکیه بر اشعار نصرت رحمانی به بررسی تحول اندیشه-ی او از حوزه-ی رمانتیک فردگرا به رمانتیک جامعه- گرا بپردازد و خصیصه- های برجسته-ی رمانتیک فردگرایی و جامعه- گرایی را در اشعار او بکاود و با ذکر شواهد شعری ابعاد و مختصات این مقوله را بنمایاند.
خلاصه ماشینی:
"در سه مجموعه-ی نخست که اندیشه-ی رمانتیک فردگرایی- بر نصرت حاکم است، چهره-ی او نسبت به دوره-ی دوم شعری او ( از میعاد در لجن به بعد) ، که در کنار این احساسات و عواطف به تفکر و اجتماع هم میدان می- دهد بسیار متفاوت است و ویژگی- های محسوس و چشم- گیری دارد.
براساس آنچه گذشت، برای بررسی تحول این نگرش از فردگرایی به جامعه- گرایی نزد نصرت رحمانی، در ادمه-ی بحث اشعار دو دوره-ی شاعری او را به طور مجزا بر اساس مختصات زبانی- ادبی و فکری- محتوایی برمی- کاویم و نمود این دو نوع دید و برداشت و عوامل تغییر وسیر این نگرش همراه با خصیصه- های برجسته-ی آن را بیان می- کنیم: 2-- دوره-ی اول شاعری 2-1-- ویژگی- های زبانی- ادبی 2-1-1-- استفاده از قالب- های چهارپاره و شبه چهارپاره در سه مجوعه-ی " کوچ" ، " کویر" و " ترمه" که رحمانی در سال- های 1333 ، 34 و 36 انتشار می- دهد ، قالب- های نیمایی و چهارپاره در کنار هم قرار می- گیرند.
اندیشه-ی نصرت که در دوره-ی اول شعر و شاعری- خود یعنی دفترهای " کوچ" ، " کویر" و " ترمه" ، که ویژگی- های رمانتیک فردگرایی بر او غالب است، دارای نگرشی سطحی است و در این دوره توجه او به درون، و احساسش در خدمت " من شخصی" می- باشد، اما تحت تأثیر شرایط اجتماعی و سیاسی در جامعه-ی آن دوره و تأثیرپذیری از اجتماع و دگرگونی- های پیرامون خود، نگرش و اندیشه-ی او دچار تحولی می- شود که این تحول باعث تغییر در زبان و به- ویژه فکر و اندیشه-ی او گردید."