خلاصه ماشینی:
تمثیل شاید تکراریکه برای تبیین اهمیت این کار سترگ بیان میکردم،این بود که اگر با کشف یک اثر باستانی میتوان به دنیای ناشناختهای از گذشتۀ شکوهمند و هویتعلمی،هنری و باستانی یک قوم یا ملّت و کشور پی برد،در واقع با اصلاح و چاپ یک اثر ادبی،تاریخی یا علمی،در واقع اثری گرانقدر احیاء شده است.
این روزها که بسیاری از کشورهای نوخاسته،در پی ساختن هویت گذشتۀ تاریخی و علمی و فرهنگیاند،و مصادرۀ آثار مسلّم سایر ملل امری عادیشده است،و گاهی بو علی سینا را عرب میدانند،و برخی به استناد زادگاهش او را اهل سمرقند میدانند،و برخی با شوخ چشمی مولانا را شاعر ترک به حسابمیآورند،و درحالیکه حتّی از غزلیات و مثنوی او یک سطر را صحیح نمیتوانند بخوانند،نسخۀ ترجمۀ ترکی مثنوی را به سراسر دنیا میفرستند،از قبرمولانا-با جذب توریست و دعوت از علاقهمندان به شعر و ادب پارسی،که البته این را باید از هنر آنها در تجارت توریسم دانست-سالانه میلیاردها دلاردرآمد کسب میکنند؛ما با این همه اسناد و مدارک و مقابر و اماکن تاریخی از بزرگان فرهنگ و ادب و شعر وفقه و فلسفه و کلام و هنر،گویا هیچ سیاستیدر جذب توریست نداریم،و از این خوان نعمت تهی دستیم.