چکیده:
دادستان مینوی خرد متنی به زبان فارسی میانه،مشتمل بر 63 فصل و در شمار اندرزنامه هاست. در قرن 14 میلادی «نریوسنگ» آن را به زبان سنسکریت ترجمه کرده است.ترجمه نریوسنگ ترجمه ای لفظ به لفظ است و بدون مطالعه متن فارسی میانه قابل درک نیست و زبان آن ویژگی هایی دارد که آن را از سنسکریت کلاسیک متمایز و به زبان های ایرانی نزدیک می سازد. مینوی خرد سرشار از نام ایزدان و شخصیت های اساطیری است. مترجم این نام ها را به شیوه های مختلفی ترجمه کرده که در این مقاله بررسی می شوند.
خلاصه ماشینی:
"مترجم برای واجنویسی نامها،گونۀ پازند نام را ملاک قرار داده و براساس آن،نام را به سنسکریت واجنویسی کرده است و در بسیاری از موارد به پایان آنها a- افزوده و در جمله نیز براساس اسامی مختوم به a- صرف شدهاند: namreha اهریمن namrahā anammrahā (به تصویر صفحه مراجعه شود) در متون متأخر سنسکریت،گاه همخوان بعد از r مشدد شده است؛واژۀ -anammrahā و چند واژۀ دیگر در این مقاله از این دستهاند.
گاه همسانسازی براساس قیاس واجی انجام شده است؛مترجم واجهای برابر در اوستا و سنسکریت را الگوی قیاس قرار داده و بنابر آن گونۀ پازند اسم را واجنویسی کرده است.
1-1-1) mās سام mas-amās (49/26) 1-1-4-به جای x در گونۀ پازند این نام،در واجنویسی سنسکریت hk آمده؛ x اوستایی در موقعیت پیش از واکه برابر با hk سنسکریت است و به قیاس با آن،مترجم x در گونۀ پازند نام را hk وتجنویسی کرده است ),noskcaJ 001s:3591,tneK;54s:2981( : gihām-rak کرماهی(نام ماهی) ihām-rax ihāmarah (9/61،قس.
اسم -amiy در اوستا با صفت -ateasx همراه است و این اسم و صفت در فارسی میانه به صورت desmaj آمده؛مترجم متن سنسکریت این اسم را به صورت -amay -ayamitpid (-جم/یم درخشان)ترجمه کرده؛ -amay اسم شاهی در اساطیر هندی است )-2:maj( و -ayamitpid به معنی«درخشان»است از -itpid اسم مؤنث به معنی«روشنی،رخشش» ):9981,smailliW-reinoM 3/184( با پسوند صفتساز -ayam- )yentihW( .
اما ذکر صفت یا اسمی بعد از نام خاص،برای روشنتر ساختن آن،ذکر همتای هندی یک نام در فرهنگ و اساطیر هندی و ترجمۀ برخی از نامها نشان از دغدغۀ نریوسنگ برای آشنایی بیشتر عامۀ زردشتیان با نامهای خاص و شیوۀ بیان زبان فارسی میانه بوده است."