چکیده:
مقدمه: پژوهش حاضر با هدف تعیین رابطه دست برتری با توانایی های دیداری- فضایی و انعطاف پذیری شناختی به مرحله اجرا در آمد. روش: 120 نفر از دانش آموزان مقطع پیش دانشگاهی شهر تهران با میانگین سنی 18-17 سال که شامل 60 دختر و 60 پسر که نیمی از آنها چپ برتر و نیم دیگر راست برتر بودند با آزمون دسته بندی کارتهای ویسکانسین و مکعبهای کهس مورد ارزیابی قرار گرفتند. یافتهها: تحلیل آماری با استفاده از روش تحلیل واریانس عاملی نشان داد که تواناییهای دیداری- فضایی و انعطافپذیری شناختی با دست برتری رابطهای معنادار دارند. نتیجهگیری: همخوانی تفسیرهای نهایی این پژوهش در زمینه متغیرهای مرتبط با چپبرتری در جمعیت غیر بالینی، مبنی بر تواناییهای بالای دیداری-فضایی در افراد چپبرتر و کاهش انعطافپذیری شناختی در این افراد، قویا در تأیید نظریه گشوایند، بهان و گالابوردا (1980) است.
خلاصه ماشینی:
"رابطه دست برتری با تواناییهای دیداری-فضایی و انعطافپذیری شناختی The relationship between handedness with visual-spatial ability and cognitive flexibility تاریخ دریافت:1389/3/8 تاریخ پذیرش:1389/11/19 مریم حکیمی کلخوران*،محمد کریم خداپناهی1،محمود حیدری1 کیده {IBهدف:پژوهش حاضر با هدف تعیین رابطه دست برتری با تواناییهایدیداری-فضایی و انعطافپذیری شناختی به مرحله اجرا درآمد.
یافتهها:تحلیل آماری با استفاده از روش تحلیل واریانس عاملی نشان دادکه تواناییهای دیداری-فضایی و انعطافپذیری شناختی با دست برتری رابطهمعنادار دارند،نتایج این تحلیل نشان میدهد دست برتری و جنس برزمینۀ انعطافپذیری شناختی عملکرد ضعیفتری نسبت به دختران و افرادراست برتر دارند اما دو متغیر جنس و دست برتری در تأثیر برانعطافپذیریشناختی دارای کنش متقابل نیستند.
از میان فرضیههای متعددیکه برای توجیه علت دست برتری و راستبرتری انسان مطرحشدهاند برخی از آنها مانند فرضیه عامل تمایل به راست آنت (Annett's Right shift Factor) (1975)و فرضیهکروموزوم مشترک هانسن (Hansen) (1987)توانستهاند درزمینۀ بررسیهای ژنتیکی و پزشکی شواهدی بیابند اما درمجموع ارزیابی تمام نظریههای موجود بیشترین شواهد تجربیو تحقیقی،مربوط به نظریه گشوایند،بهان،گالا بوردا (Geshwind,Behan,Galaburda) (1982)که به الگوی GBG مشهور است،میباشد هرچند هنوز ماهیت دقیقسببشناسی چپبرتری مشخص نمیباشد.
نتایج پژوهش نشانمیدهد که متغیر جنس در انعطافپذیری شناختی موثر است ودختران در انعطافپذیری شناختی عملکرد بالاتری نسبت بهپسران دارند،در این زمینه نیز پیشینه پژوهشی کاملا مرتبط یافتنشد و تحلیل واریانس انجام شده برروی دادهها تأثیری از کنشمتقابل میان دو متغیر جنس و دست برتری برمیزانانعطافپذیری شناختی نشان نمیدهد."