چکیده:
این پژوهش با هدف تدوین الگوی پیش بینی تعهد سازمانی معلمان بر اساس تعارض نقش ، گرانباری و قرار داد روانی به مرحله اجرا درآمد. پژوهش از نوع مطالعات همبستگی است که به صورت مقطعی به مرحله اجرا درآمد. جامعه آماری پژوهش معلمان زن و مرد برخی نواحی آموزش و پرورش (حدود ٣٠٠٠ نفر) در شهر اصفهان بودند که از میان آنها، ٥٣٢ نفر به شیوه نمونه گیری سهل الوصول انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش ، شامل مقیاس تعارض نقش (با آ لفای کرونباخ ٠/٦)، پرسشنامه گرانباری نقش (با آ لفای کرونباخ ٠/٧)، پرسشنامه قرارداد روانی ( با آلفای کرونباخ ٠/٧٧) و پرسشنامه تعهد سازمانی ( با آ لفای کرونباخ ٠/٧٢) بود. روایی سازه پرسشنامه ها از راه تحلیل عاملی اکتشافی مورد بررسی قرار گرفت . داده ها از راه ضریب همبستگی پیرسون ، تحلیل رگرسیون واسطه ای و شبیه سازی معادله ساختاری (SEM) مورد تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان دادند که تعارض و گرانباری نقش با تعهد سازمانی دارای رابطه منفی و معنادار (٠٠١>P) هستند، اما از بین تعارض و گرانبلری نقش ، فقط تعارض نقش با قرارداد روانی در سطح روابط ساده دارای رابطه بود. نتایج شبیه سازی معادله ساختاری و تحلیل رگرسیون واسطه ای نشان دادند: قرارداد روانی متغیر واسطه ای پاره ای در رابطه بین تعارض و گرانباری نقش با تعهد سازمانی است . بدین ترتیب که بخشی از اثرات گرانباری و تعارض نقش بر تعهد سازمانی از راه قرارداد روانی به گونه غیرمستقیم اعمال می شود.
خلاصه ماشینی:
به هرحال ، بر اساس آنچه در مدل شکل ١ ارایه شده ، تعارض نقش و گرانباری کاری به عنوان دو عاملی در نظر گرفته شده اند که از راه برهم زدن ارزیابی های معطوف به انتظارات کارکنان باعث تضعیف قرارداد روانی در آنها می شود.
بر همین اساس ، این پژوهشگران (٢٠١١,Balali &Golparvar ) طی مدلی که ارایه نموده اند، بین قرارداد روانی و تعهد سازمانی رابطه مثبت گزارش نموده اند.
(Cantisano et al ,2007) (به تصویر صفحه مراجعه شود) شکل ١- مدل نظری رابطه میان متغیرهای پژوهش بالاخره در آخرین سطح نیز بین تعارض نقش و گرانباری کاری با تعهد سازمانی ، رابطه منفی در نظر گرفته شده است (شکل ١ را نگاه کنید).
بر اساس نتایج بدست آمده از این پژوهش بین گرانباری نقش و تعارض نقش با قرارداد روانی و سپس با تعهد سازمانی رابطه منفی بدست آمد.
این امر پدیده ای است که لازم است طی پژوهش های آینده مورد بررسی و مداقه قرار گیرد، اما رابطه گرانباری و تعارض نقش نیز با تعهد سازمانی همسو با نظرات و یافته های پژوهشگرانی چون مانو و همکاران (٢٠٠٧,Mauno et al) و دودن و تلیر( Dowden ٢٠٠٤,Tellier &) است .
Psychological contract violation: Impacts on job satisfaction and organizational commitment among Australian Senior Public Servants.
Psychological contract breach and burnout, mediating role of job stress and feeling of violation.