چکیده:
هدف از تدوین این مقاله تبیین مساله اشتغال زندانیان و ارزیابی موضع فقه اسلامی و حقوق ایران نسبت به این موضوع است. در این مطالعه ضمن توجه به نظرات مختلف درمورد بکار گماردن زندانیان، تلاش شده است دلایل طرفداران و مخالفان کار اجتباری در زندانها مورد بررسی قرار گیرد. در این نوشتار روشهای مختلف کار زندانیان با تکیه بر فقه اسلامیو حقوق ایران بررسی شده و آرای مختلف در خصوص سود حاصل از کار زندانیان و نحوه تملیک و تملک آن مورد ارزیابی قرار گرفته است.
خلاصه ماشینی:
"البته روشن است که تهیه مقدمات اشتغال به کار زندانیان از نظر عقلی امری پسندیده استو میتواند یکی از مصادیق«تعاون بر نیکی5ها»محسوب شود،چرا که با اشتغال زندانی میتوان ازبسیاری مضرات زندان و بیکاری جلوگیری نمود ولی باید دانست که این استدلال همراه با استدلالبه دلایل دیگری که به تلاش و فعالیت و منع از بیکاری تشویق میکند،اگرچه جایز و پسندیدهبودن اشتغال زندانیان را مطرح میکند اما نمیتواند وجوب تامین اشتغال زندانی را بر حاکم یا دولتاثبات نماید.
آییننامه اجرایی سازمان زندانها و اقدامات تامینی کشور مصوب 1384/9/20 رئیس قوه قضائیهدر 247 ماده و 108 تبصره ایجاد کار در زندان برای محکومین به مجازاتهای سالب آزادی به صورت امروزی،نتیجۀ مستقیمتحول افکار در باب فلسفۀ مجازات و گرایش آن به سوی اصلاح و تربیت مجرمین بوده است.
تبصره یک ماده 124 آییننامه زندانها مصوب 1384،اعزام محکومان و متهمان داوطلب کار بهمحیطهای اشتغال داخل یا خارج از زندان را از اختیارات ذاتی روسای زندانها و مراکز حرفهآموزیو اشتغال دانسته و حتی این امر را مستلزم اخذ تامین ندانسته است.
این روش گرچه مشکل ادارۀ زندانها را در سرمایهگذاری و ایجاد کارگاهها و تهیه مواد اولیه رفعمیکند اما معایب زیادی دارد:مقاطعه کار نسبت به اصلاح و تربیت،تقویت جسمی و روانی،بهبود وضع زندانی و آماده کردن او برای بازگشت به زندگی عادی اجتماعی توجهی نداشته و سعیدارد از نیروی کار زندانی حد اکثر بهرهبرداری را بنماید.
چنانچهزندانی خانوادهای نداشته باشد این میزان برابر تبصره همین ماده به حساب خود زندانی واریزمیشود تا به همراه 25 درصد دیگر که مستقلا طبق بند 2 به حسابی به نام او واریز میگردد،پساز خروج زندانی از زندان مورد استفاده او قرار گیرد."