چکیده:
در سال های اخیر بالا آمدن سطح آب دریای خزر که بخشی از رفتار طبیعی آن است ساختمان ها، زمین های زراعی و بخش های مسکونی و تجاری زیادی را تخریب کرده و یا در معرض تهدید و آب گرفتگی قرار داده است. به نظر می رسد، دلیل اصلی این خسارات از بین رفتن کارایی حریم قانونی و پیشروی فعالیت های انسانی در جهت رو به دریای مناطق ساحلی است. هدف از این مطالعه معرفی حریم مناسب برای بخش جنوبی دریای خزر(استان گیلان) بر اساس ارتفاعات بحرانی آب خزر و نتایج حاصل از ارزیابی آسیب پذیری ساحلی نسبت به بالا آمدن سطح آب دریا است. این حریم شامل دو بخش، محدوده حایل عمودی و افقی است. در این مطالعه از روش CVI (شاخص آسیب پذیری ساحلی) برای ارزیابی آسیب پذیری ساحل نسبت به بالا آمدن سطح آب دریا استفاده شده است. پنج متغیر در قالب دو زیرشاخص(طبیعی و انسان منشا) در این روش مورد استفاده قرار گرفته است. نقشه نهایی به دست آمده از ارزیابی ساحلی به چهار طبقه با شدت آسیب پذیری کم، متوسط، بالا و بسیار بالا بر اساس طبقه بندی چارکی ارزش های موجود در نقشه نهایی تقسیم شده است. در نهایت متوسط فاصله طبقه بسیار آسیب پذیر تا محدوده حایل عمودی در هر دهستان ساحلی به عنوان حد حریم افقی در آن دهستان معرفی شده است.
In the early years، the rising of the sea level، which is a part of natural treatment، destroyed many buildings، arable lands، residential and commercial areas. It seems that the main reason of these destructions is the diminishing of the legal setback efficiency and the proceeding of human activities. The aim of this study is to introduce the appropriate setback for southern coast of Caspian Sea (Gilan province) on the basis of critical levels of Caspian Sea and the results of coastal vulnerability regarding sea level rise. This setback is composed of two parts، vertical buffer and horizontal buffer. In this study، CVI method (coastal vulnerability index) was used for coastal vulnerability assessment. In this method، five variables were employed as in two sub-indexes، natural and human-induced sub-indexes. The final map is divided into four categories، from low to very high vulnerability. Finally the mean distance from the very high vulnerability category to vertical buffer boundary in every district is introduced as the horizontal buffer.
خلاصه ماشینی:
دانش آموخته کارشناسي ارشد رشته جنگلداري دانشگاه علوم کشاورزي و منابع طبيعي گرگان (تاريخ دريافت : ۸۹/۸/۲۵ ؛ تاريخ تصويب : ۹۰/۲/۱۳) چکيده در سال هاي اخير بالا آمدن سطح آب درياي خزر که بخشي از رفتار طبيعـي آن اسـت سـاختمان هـا، زمين هاي زراعي و بخش هاي مسکوني و تجاري زيادي را تخريب کرده و يا در معرض تهديد و آب گرفتگي قرار داده است .
هدف از اين مطالعـه معرفـي حـريم مناسـب براي بخش جنوبي درياي خزر(استان گيلان ) بر اساس ارتفاعات بحراني آب خزر و نتايج حاصل از ارزيابي آسيب پذيري ساحلي نسبت به بالا آمدن سطح آب دريا است .
ب - رويکرد محدوده متغير در اين رويکرد پهناي حريم بر اساس شرايط خاص منطقـه سـاحلي بـه عنـوان مأـال توپوگرافي ، شيب ، نوع کاربري اراضي ، لند فـرم و يـا حساسـيت و آسـيب پـذيري بخـش خاصي از منطقه ساحلي تعيين مي شود و بنابراين بر اساس شـرايط محـل متغيـر اسـت .
عدم توجه به رفتارهاي طبيعي آب درياي خزر، برنامه ريزي ضعيف کاربري اراضي و عـدم زون بندي مناسب گذشته دليل اصلي خسارت ناشي از بالا آمدن سطح آب دريـا در منـاطق ساحلي عنوان شده است (مرکز مطالعات و تحقيقات منابع آب درياي خـزر، ل ل ۱۳، ص ۳).
اين حريم متکي به ترازهاي بحراني درياي خـزر و ارزيـابي آسيب پذيري ساحل نسبت به افزايش ارتفاع آب دريا است محدوده مورد مطالعه طول نوار ساحلي در بخش جنوبي درياي خزر حدود ۸۹۰ کيلومتر است .
بـا توجـه بـه تراز آب درياي خزر در سال ياد شده که برابر با ۸/ل ۲- متر مي باشد، ۵۱/۲۴ درصد از طول خط کرانه استان گيلان در محدوده اين حريم به زير آب رفته است .