چکیده:
این مقاله به معرفی روش های برآورد تعداد مصرف کنندگان مواد مخدر می پردازد. مصرف کنندگان مواد مخدر را می توان به عنوان یک جمعیت پنهان در نظر گرفت، زیرا شناسایی و دسترسی به آنها دشوار است. بنابراین، مطالعه ی ویژگی های مصرف کنندگان و تعداد آنها مستلزم به کار گرفتن روش های خاصی است. استفاده از پیمایش عمومی برای برآورد جمعیت هدف مصرف کنندگان مواد مخدر با مشکلات تورش مشاهده و انتخاب است. متخصصان روش های غیرمستقیمی را برای برآورد حجم جمعیت های پنهان ابداع کرده اند. روش ضریبی و روش صید- صید مجدد (نمونه- نمونه مجدد) دو روش عمده از روش های غیر مستقیم هستند که در برآورد تعداد مصرف کنندگان مواد مخدر هم کاربرد دارند. این روش ها غیرمستقیم هستند زیرا به جای مراجعه ی مستقیم به اعضای جمعیت مورد بررسی، بر فهرست های متشکل از نام های ثبت شده ی اعضای جمعیت پنهان مبتنی هستند. مقاله ی حاضر به معرفی این دو روش می پردازد.
خلاصه ماشینی:
با توجه به مشکلاتی که پیمایش عم-و می خ-انوار در ب-رآورد حج-م جمعی-ت ه-ای پنه-انی مث-ل مصرف کنندگان مواد دارد، متخصصان به دنبال روش های دیگری برای برآورد حجم جمعیت های پنهان بوده اند.
مثلاً برای برآورد نرخ مراجعه جهت درمان در میان مصرف کنن-دگان مواد مخدر از اعضای هسته ی اولیه ی نمونه پرسیده می شود: »١٠ نفر از دوستان مصرف کننده ی خود را ۲ نام برده و بگویید چند نفر از آنها در ١۲ ماه گذشته در برنامه های درمانی منط قه شرکت کرده اند؟».
تعداد کل روسپیان فرودگاه از فرمول زیر به دست می آید: برای برآورد حجم معتادان و مصرف کنندگان مواد مخدر در ایران هم از تکنیک ض-ریبی اس-تفاده شده است .
علاوه بر مصرف کننده های تزریقی ، در این تحقیق از تکنیک ضریبی برای برآورد تعداد »مصرف کننده های مواد مخدر در ای-ران » ه-م اس-تفاده شده است .
1Capture- recapture ٢ این روش بر مبنای کاربرد آن در برآورد حجم جمعیت های جانوری به عنوان »صید- صید مجدد» نام گذاری شده است .
(به تصویر صفحه مراجعه شود) از روش »صید- صید مجدد» یا »نمونه - نمونه ی مجدد» می توان برای برآورد حجم جمعیت ه-ای پنهان انسانی (مثل جمعیت مصرف کنندگان مواد) استفاده کرد.
تع-داد مصرف کنندگان تزریقی شهر x از طریق زیر محاسبه می شود: (به تصویر صفحه مراجعه شود) در دهه های اخیر از روش »نمونه - نمونه ی مجدد» برای برآورد تعداد مصرف کنندگان انواع مواد مخدر استفاده شده است .