چکیده:
در مورد برآورد هزینه های مواد مخدر در ایران گرچه دستگاه های مختلف فعال در این امر به فراخور حوزه تحت پوشش خود اقداماتی انجام داده اند و ستاد مبارزه با مواد مخدر در برخی مقاطع زمانی برآوردهایی را در این خصوص منتشر کرده است، ولی هیچگاه این برآوردها همانند دیگر کشورها به صورت نظام مند و مبتنی بر روش شناسی مشخص انجام نشده است. این مقاله ضمن بررسی برآوردهای پیشین، با استناد به روشی تحت عنوان گروه های اجتماعی پرداخت کننده هزینه ها، در سطح کلان، و همچنین با استفاده از متدولوژی گروه لوین در اقتصاد مواد مخدر ایالات متحده امریکا، در سطح محاسبات خرد، به برآورد هزینه های گروه های مختلف مصرف کنندگان، غیر مصرف کنندگان (جامعه) و دولت پرداخته است. افزون بر این، با تقسیم بندی هزینه ها به هزینه های مستقیم، غیر مستقیم و جنبی، هر یک از انواع هزینه را متاثر از شیوه پرداخت، طبقه بندی کرده است.
خلاصه ماشینی:
پژوهش حاضر با این انگیزه که هزینه های اقتصادی و اجتماعی کشور در خصوص تجارت و مصرف موادمخدر به تفکیک پرداخت کنندگان این هزینه ها را برآورد کند، درصدد است تا با مقایسه سهم هر یک از گروه های پرداخت کننده هزینه (مصرف کننده، جامعه و دولت ) زمینه مناسبی را جهت بررسی های آتی در زمینه علل اقتصادی رشد موادمخدر در ایران فراهم آورد.
برای محاسبه هزینه های اجتماعی ضروری است میزان کاهش بهره وری معتادان در بازار کار، کاهش مشارکت اجتماعی مصرف کنندگان و دیگر فعالان عرصه موادمخدر، کاهش مالیات پرداختی از سوی آنها، مرگ زودهنگام معتادان ، هزینه های زندانی شدن ، اختلالات روحی و روانی ، کاهش سرمایه گذاری های دولت در امور زیربنایی (به دلیل ضرورت اختصاص دادن بخشی از منابع مالی کشور به مقوله موادمخدر) و...
از این رو، تفکیک هزینه ها از این جهت که مشخص شود سهم هزینه های مصرف کنندگان موادمخدر از مجموع هزینه های کشور در این خصوص چه میزان است و دیگر گروه ها نظیر جامعه و دولت هر یک چه سهمی از مجموع پرداخت های مرتبط با موادمخدر را دارند، در حقیقت بیانگر این مط لب است که در کنار هزینه هایی که مصرف کنندگان مستقیماً یا غیرمستقیم می پردازند، سایر گروه های اجتماعی چه هزینه هایی دارند.
در جدول زیر محاسبات مربوط به این هزینه ها آمده است : (به تصویر صفحه مراجعه شود) اینک پس از مشخص شدن اجزای هزینه ، می توان جمع هزینه مصرف کنندگان ، دولت و جامعه و همچنین هزینه های مستقیم ، غیرمستقیم و جنبی را به دست آورد.