چکیده:
تدبیر سیاسی در عرصهی سیاست خارجی، چونان بازی شطرنجی میماند که در آن فرآیند شناخت، تجزیه و تحلیل و گمانهزنی اقدام بازیگران، از اهمیت بهسزایی برخوردار است. بر این اساس استراتژی بهمثابه طرحی کلان برای ارتقای جایگاه بازیگر در معادلات استراتژیک با استفاده از مجموع توان ملی، موضوعیت مییابد. از این دیدگاه، جهان سیاست عرصهی ظهور و برخورد استراتژیها در ابعاد مختلف امنیتی، سیاسی، اقتصادی و نظامی ارزیابی میشود. بهطور مسلم پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و شکلگیری واحدهای سیاسی مستقل در حوزهی قفقاز جنوبی، هر یک از قدرتهای منطقهای و فرامنطقهای برای دستیابی به منافع استراتژیک و گسترش حوزهی نفوذ خود به این منطقه رویکردهای استراتژیکی متنوع و گاه متضادی را در پیش گرفتند که این رویکردها مسائل امنیتی قفقاز جنوبی را بهشدت تحت تاثیر قرار دادند. نگارندگان مقالهی پیشرو، ضمن تشریح رویکرد استراتژیک قدرتهای منطقهای و فرامنطقهای به مسائل امنیتی قفقاز جنوبی، این پرسش را مطرح کردهاند که رویکرد استراتژیک قدرتهای منطقهای و فرامنطقهای چه تاثیری بر مسائل امنیتی حوزهی قفقاز جنوبی برجای گذاشته است؟ گمان میرود رویکرد قدرتها بر تشدید تهدیدهای امنیتی در منطقه نقش اساسی داشته است. این پژوهش میکوشد تا با روش توصیفی ـ تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانهای و بررسی اسناد و مدارک به پرسش فوق پاسخ دهد. در پایان با توجه به ماهیت متفاوت و متعارض رویکردهای استراتژیک قدرتها، ما به جای این که شاهد منطقهای باثبات و امنیت بالا باشیم که در آن یک الگوی واحد امنیتی وجود دارد، شاهد تشدید تهدیدهای امنیتی در موضوعات استراتژیک این منطقه هستیم.
خلاصه ماشینی:
"(به تصویر صفحه مراجعه شود) تهدیدهای امنیتی ایران از دید استراتژیکی:محیط استراتژیک ایران در خود تهدیدهای امنیتی مختلفی را علیهاین کشور نمایان کرده است که میتوان آنها را به صورت زیر دستهبندی کرد: 1-تهدیدهای استراتژیک سیستمی که خود ابعاد زیر را تشکیل میدهد: -تهدیدهای ساختاری ناشی از گرایش هژمونیک سیستم به رهبری آمریکا،به عنوان مهمترین دشمن استراتژیککه نمونهی آن را میتوان در موضوع انتقال خطوط لوله از منطقهی قفقاز مشاهده کرد؛ -تهدیدهای فرایندی سیستم،از جمله فرایند جهانی شدن اقتصادی و فرایندهای فرهنگی،شامل موضوع برخورداسلام معتدل و میانهرو ترکیه که موردنظر غرب در منطقهی قفقاز است و اسلام رادیکال در نظر قدرتهایفرامنطقهای حاضر در منطقه که برای دستیابی به منافع خود تلاش میکنند.
تلقی و تصور روسیه از حضور آمریکا این است که با نفوذ این کشور در این منطقهی استراتژیک،روسیه از نظرسیاسی-امنیتی باید از حوزهی سنتی نفوذ خود عقبنشینی کند و مرزهای امنیتیاش تنگتر شده و منافع ملی وحیاتیاش تحدید و تهدید میشود(با گسترش ناتو به سمت شرق و پیوستن کشورهای تازه استقلالیافته به آن از طریقبرنامهی مشارکت برای صلح،مقدمهی آن فراهم شده است)،روسیه کماکان ضمن آنکه به تضمین ثبات و آرامش درحوزهی قفقاز تأکید دارد،حضور قدرتهای دیگر در این منطقه را نامشروع دانسته و آن را در تضاد با منافع خود میداند.
oN,yciloP esnefeD lanruoJ ehT,narI fo hcraeseR dna seidutS lanoitanretnI narheT,susacuaC nrehtuoS ni ytiruceS,5002,.
seidutS lanoitanretnI dna lacitiloP rof etutitsnI narheT,susacuaC dna aisA )naisreP nI(.
S,ruop-dajaS dna aisA lartneC fo gnirehtaG lanoitanretnI ht21 ni srepaP fo noitcelloC ehT,narI fo dna lacitiloP rof etutitsnI narheT,ikelaM mesauQ dna ivasuoM luosaR yb deirT susacuaC )naisreP nI(."