چکیده:
در پژوهش پیش رو شاخصی به نام نمایهی تاثیر خشکسالی (IDI) معرفی شده است که بیانگر تاثیرات درازمدت شرایط اقلیمی منطقهی مطالعاتی، بر وضعیت پوشش گیاهی مراتع آن منطقه است. نمایهی تاثیر خشکسالی با تلفیق عواملی چون بارندگی و دما (بهعنوان مهمترین عناصر اقلیمی تاثیرگذار بر پوشش گیاهی منطقهی مطالعاتی) و شاخص پوشش گیاهی SAVI با استفاده از تصاویر ماهواره ای محاسبه میشود. از مزایای نمایهی مذکور این است که در GIS قابل محاسبه بوده و خروجی آن بهصورت نقشه است و بنابراین می تواند پهنه بندی آثار خشکسالی بر پوشش گیاهی منطقهی مطالعاتی را انجام دهد. در این پژوهش نمایهی IDI با تلفیق داده های ایستگاه های هواشناسی دشت یزد ـ اردکان برای تهیهی نقشه های بارندگی و دمای دشت (آمار هشت ایستگاه از بدو تاسیس تا کنون) و یک سری زمانی از داده های ماهواره ای سنجندهی مادیس برای تهیهی نقشهی SAVI مراتع (مشتمل بر 30 تصویر از ماه های دارای حداکثر پوشش گیاهی، بین سال های 2000 تا 2009 میلادی) محاسبه و سپس پهنه بندی شد. نتایج پژوهش نشان می دهد که مناطق شمالی دشت، دارای بیشترین مقدار IDI نسبت به مناطق دیگر هستند. بیشتر بودن مقدار عددی این نمایه در این مناطق، نشان دهندهی تاثیرپذیری بیشتر پوشش گیاهی مناطق مذکور از پدیدهی خشکسالی ها و شرایط حاد محیطی است. طبقه بندی IDI به کلاسهای شدید، متوسط و ضعیف، نشان می دهد که بیشترین مساحت مراتع دشت یزد ـ اردکان به شدت تاثیر متوسط اختصاص یافته (حدود 50%) که این نواحی کمابیش در تمامی نقاط دشت پراکنده شده اند. همچنین تاثیر خشکسالی بر 39 درصد از مساحت مراتع منطقهی مطالعاتی کم و بر 11 درصد باقیمانده شدید بوده است.مادیس، پوشش گیاهی، اقلیم، مرتع، نمایهی تاثیر خشکسالی (IDI).
خلاصه ماشینی:
"در این پژوهش نمایهی IDI باتلفیق دادههای ایستگاههای هواشناسی دشت یزد-اردکان برای تهیهی نقشههای بارندگی ودمای دشت(آمار هشت ایستگاه از بدو تأسیس تاکنون)و یک سری زمانی از دادههایماهوارهای سنجندهی مادیس برای تهیهی نقشهی IVAS مراتع(مشتملبر 30 تصویر ازماههای دارای حد اکثر پوشش گیاهی،بین سالهای 2000 تا 2009 میلادی)محاسبه و سپسپهنهبندی شد.
xednI noitategeV detsujdA lioS deifidoM o} &%08019TJPG080G% قابلیتهای انکارنکردنی تصاویر ماهوارهای و شاخصهای مختلف گیاهی در مطالعه پوشش گیاهی دارد که باید دربررسی تأثیر خشکسالی بر پوشش گیاهی مراتع نیز،مورد استفاده قرار گیرد.
این پژوهش به معرفی شاخصی به نام نمایهی تأثیر خشکسالی میپردازد که با تلفیق عناصراقلیمی(بارندگی و دما)و شاخصهای سنجش از دوری معتبر )IVAS( ایجادشده و امکان پهنهبندی درجهی تأثیرخشکسالی بر پوشش گیاهی مراتع را نیز فراهم میکند.
ضریب تعیین )2R( ،خطای جذر میانگین مربعات )ESMR( و خطای میانگین مطلق )EAM( مربوط به دو شاخص IVAS و IVASM و عناصر اقلیمی بارش،دما و رطوبت نسبی (به تصویر صفحه مراجعه شود)هرچند هردوی این شاخصها دارای خطای کم و همبستگی زیاد هستند،اما شاخص IVAS با خطای کمتر وهمبستگی بیشتر،به عنوان مناسبترین شاخص پوشش گیاهی برای بررسی خشکسالی دشت یزد-اردکان انتخاب شد.
(به تصویر صفحه مراجعه شود) پهنهبندی تأثیرات خشکسالی بر پوشش گیاهی به کمک نمایهی IDI همانگونه که پیش از این گفته شد،برای محاسبهی IDI ،به نقشههای بدون بعد بارش،دما و شاخص پوشش گیاهی IVAS (به عنوان مناسبترین شاخص بررسی پوشش گیاهی در منطقهی مطالعاتی)نیاز است."