چکیده:
در جامعههای دانش محور کنونی، نیاز افراد برای همگامی با تحولات سریع، تسلط فناوری در تمام امور، دسترسی و استفاده از اطلاعات افزایش یافته است. کسب یادگیری مادام العمر که از چالشهای اصلی در توانمندسازی افراد در دسترسی به اطلاعات است، مورد توجه نظام آموزشی در کشورهای مختلف قرار گرفته است. یکی از هدفهای عمدة این تغییرات، آموزش مهارتهای یادگیری مادامالعمر به فراگیران است. یکی از هدفهای طرح ارزشیابی تحصیلی در ایران نیز، به عنوان تحولی در نظام آموزشی ابتدایی، «آموختن چگونه آموختن» و تقویت مهارتهای «یادگیری مادامالعمر» در دانشآموزان است. مسئله اصلی پژوهش، آگاهی از این واقعیت است که آیا طرح توانمندی تحقق هدف نظام آموزشی یعنی پرورش مهارتهای یادگیری مادامالعمر را دارد و آیا برای کتابخانه مدرسه که زیرساخت لازم برای چنین آموزشی را فراهم میکند، جایگاهی در طرح در نظر گرفته شده است؟ این پژوهش با روش پیمایشی انجام شد. برای گردآوری اطلاعات از نظرسنجی و تحلیل محتوای متون واسناد مرتبط با طرح و واقعیت نمایی استفاده گردید. ابزارهای گردآوری اطلاعات، پرسشنامه و سیاهه وارسی میباشند. جامعه مورد پژوهش را 81 معلم، مدیران 29 مدرسه مجری طرح در خراسان رضوی و کتابخانههای این مدارس تشکیل میدهد. یافتههای پژوهش نشان داد گرچه در طرح جایگاه خاصی برای کتابخانه در نظر گرفته نشده است، ولی از دیدگاه مدیران و معلمان، وجود کتابخانه و استفاده از منابع غیردرسی برای پیشبرد آموزش ضروری است. همچنین، نتایج مقایسه وضعیت کتابخانههای مدارس با استانداردهای جهانی نشان داد این کتابخانهها به دلیل نداشتن شرایط لازم نمیتوانند به تحقق هدفهای طرح در نظام آموزشی کمک کنند. تفاوت زیاد میان نگرش و عملکرد مدیران و معلمان مشخص میکند که آنها شناخت لازم در مورد هدفهای طرح و چگونگی اجرای آن را ندارند. بنابراین، میتوان نتیجه گرفت که طرح توانمندی لازم برای پرورش مهارتهای یادگیری مادامالعمر در دانشآموزان را ندارد. یافتهها و پیشنهادهای این پژوهش، رهنمودهایی را برای تجدیدنظر، تصمیمگیری و برنامهریزی برای اجرای موفق طرح در اختیار برنامهریزان و تصمیمگیران قرار میدهد.
خلاصه ماشینی:
"تحقیقات در دیگر کشورها نیز در زمینة تأثیر مثبت کتابخانة مدرسه مجهز و برنامههای آن در روند پیشرفت تحصیلی دانشآموزان و آموزش سواد اطلاعاتی در مدارس ابتدایی، انجام یافته است؛ مانند تحقیقاتی که در کانادا (Coish …, 2005; Ontario Library Association, 2006)، استرالیا (Moore, 1997; Clyde, 2003; Lonsdale 2003)، انگلستان (Williams and Coles, 2001; Creacer and Maynard, 2005)، کره جنوبی (Han, 2005)، ژاپن (Ueda, 2005)، چین (Xiaobin, 1996) و آلمان (Dankert, 2004) انجام گرفته است.
توزیع فراوانی و فراوانی نسبی، میانگین و انحراف معیار نظرات معلمان درباره گویههای مربوط به نیاز کتابخانه برای روش تدریس مطلوب در طرح نگرش معلمان به نیاز کتابخانه خیلی زیاد زیاد تا حدودی کم خیلی کم بدون پاسخ میانگین انحراف استاندارد تا چه میزانی وجود یک کتابخانه غنی و کتابدار متخصص در مدرسه، میتواند به تدریس شما کمک کند؟ 44 62% 19 8/26% - 1 4/1% 1 4/1% 7 7/9% 60/4 725/0 تا چه میزانی معتقد هستید که لازم است دستورالعملی مناسب برای چگونگی بهرهگیری از کتابخانههای مدارس در پیشبرد موفق طرح ارزشیابی توصیفی در اختیار مدارس مجری طرح قرار گیرد؟ 43 6/60% 25 2/35% - 1 4/1% - 3 2/4% 59/4 577/0 تا چه میزانی در کلاسهای مجری طرح ارزشیابی توصیفی، دانش آموزان باید به پژوهش بپردازند؟ 21 2/29% 38 8/52% 12 7/16% - - 1 4/1% 13/4 675/0 تا چه میزانی از دانش آموزان میخواهید در فعالیتهای کلاسی مانند تحقیق، تهیة کنفرانس کلاسی و یا بحث کلاسی شرکت کنند؟ 20 2/28% 37 1/52% 12 9/16% - - 2 8/2% 12/4 676/0 نتنتایج حاصل از نظرسنجی از معلمان در مورد روشهای تدریسی که دانشآموزان را به کتاب خواندن و مطالعه مستقل تشویق میکند و مسئلهگراست، بیانگر آن است که بیشتر آنان از روشهای تدریسی دارای چنین ویژگیهایی استفاده میکنند."