چکیده:
در این نوشته کیفیت هوای مناسب داخل کتابخانه برای مراجعهکننده و منابع کتابخانهای توضیح داده شده است . روشهای پیشگیری از آتشسوزی، سر و صدا، گرد و غبار و هوای آلوده و سمی در محیط کتابخانه، همراه با ذکر جزئیات ارائه و ضرورت و نحوة تهیه روشناییمناسب، گرمای استاندارد، میزان رطوبت لازم و یکنواخت، تهویه و جابجایی هوا بر اساس استانداردهای کتابخانهها ذکر گردیده است. همچنین، وضعیت هوای داخل ساختمان کتابخانههای دانشگاهی ایران و نوع وسایل و تجهیزات تأمینکننده شرایط هوای مناسب بررسی و در قالب جدولهایی ارائه شده است. با توجه به ارزان بودن قیمت انرژی در ایران، اکثر کتابخانههای مورد بررسی شرایط و امکانات لازم برای تأمین هوای مناسب در کتابخانهها را فراهمکردهاند. از طرفی، نظر به اینکه کتابداران نقش و مسئولیت کمتری در طراحی و ساخت کتابخانهها دارند، تهیه بعضی از امکانات مانند وسایل و تجهیزات کنترلکننده رطوبت و گرد و غبار درکتابخانههای دانشگاهی ایران کمترمورد توجه بوده است.
خلاصه ماشینی:
"با توجه به اینکه هزینه استفاده از برق در ایران نسبت به بسیاری از کشورها بسیار اندک است و مراجعهکنندگان به کتابخانه بر حسب عادت ترجیح میدهند در محلهای روشنتر و پرنورتر بنشینند، استفاده از روشنایی مصنوعی در طول روز در 92% کتابخانههای دارای ساختمان بنیادی و 2/94% بقیه کتابخانههای مورد مطالعه، ضروری تشخیص داده شده است.
نوع روشنایی در کتابخانههای مرکزی دانشگاههای ایران نوع روشنایی ساختمان کتابخانههای بنیادی ساختمان کتابخانههای غیربنیادی نورمستقیم نورغیرمستقیم نورمستقیم و غیرمستقیم جمع نورمستقیم نورغیرمستقیم نورمستقیم و غیرمتسقیم جمع تعداد کتابخانه 18 6 1 25 28 4 2 34 درصد 72 24 4 100 3/82 7/11 6 100 وسایل و امکانات خنک کننده اگر چه زمستان در بیشتر نقاط ایران طولانی و بسیار سرد است، ولی فصل تابستان نیز در بسیاری از مناطق کشور بسیار گرم و خشک است.
وضعیت وسایل اندازه گیری میزان رطوبت کتابخانههای مرکزی دانشگاههای ایران وسایل اندازهگیری رطوبت ساختمان کتابخانههای بنیادی ساختمان کتابخانههای غیربنیادی بلی خیر جمع بلی خیر جمع تعداد کتابخانه 1 24 25 --- 34 34 درصد 4 96 100 --- 100 100 وضعیت دستگاههای تهویه مطبوع دستگاههای تهویه مطبوع در 56% ساختمان کتابخانههای بنیادی و 3/35% بقیه کتابخانههای مورد مطالعه فراهم شده است (جدول 9).
همچنین، یکی از کتابخانههای بنیادی و 2 کتابخانه غیربنیادی به سامانههای مرکزی کنترلکننده حریق مجهزند، با وجود اینکه استفاده از آب برای خاموش کردن آتش برای منابع کتابخانهای بسیار مضر است، 20% کتابخانههای بنیادی و 6% بقیه کتابخانهها دارای شلنگهای آب در بخشهای مختلف کتابخانه است تا در صورت آتشسوزی، از آنها برای مهار آتش استفاده شود."