چکیده:
در اندیشه دینی، پیامبران نسبت به سایر مردم از ویژگی هایی برخوردار هستند که بقیه مردم از آنها محروم می باشند، ولی در این که خود پیامبران نیز نسبت به هم از ویژگی هایی برخوردار می باشند اختلاف است. عده ای بر این باورند که پیامبران با هم تفاوتی ندارند و عده ای دیگر معتقدند که بعضی پیامبران نسبت به بقیه برتری دارند که از آنان به عنوان پیامبر اولو العزم یاد می کنند. این عده ملاک تفاوت پیامبران اولو العزم را صاحب کتاب و شریعت بودن، ماموریت جهانی داشتن، دارا بودن مقام امامت، و بهره مندی از علم می دانند، ولی با توجه به این که این امتیازات، امتیازات اکتسابی نیست و تفاوت شخصیت حقیقی پیامبران با شخصیت حقوقی آنان در امتیازات اکتسابی آنان می باشد، مقاله با بررسی آیات و روایات اسلامی به این نتیجه رسیده است که ملاک برتری پیامبران اولو العزم گذشته از امتیازات حقوقی امتیازات حقیقی و اکتسابی از قبیل: سبقت در اعتراف به ربوبیت الهی، استواری بر پیمان های الهی، تلاش مضاعف در گسترش توحید، صبر و استقامت در برابر دشمنان خدا، و اخلاق برجسته در تعامل با مردم می باشد.
خلاصه ماشینی:
(بنگرید به : سیوطی ، ٤٥/٦؛ قرطبی ، ٢٢٠/١٦) در قرآن و روایات ملاک هایی برای برتری میان پیامبران بیان شده است این ملاک ها عبارتند از: ١- صاحب کتاب بودن یکی از برتری های پیامبران اولو العزم نسبت به بقیـه پیـامبران ایـن اسـت کـه آنهـا صاحب کتاب می باشند، به این معنا که کتاب او مبنای عمل مردم و پیامبران بعـدی بـود تا این که کتاب تحریف می شد و کارآیی خود را از دست می داد و کتاب دیگری نـازل می شد، به عنوان نمونه امام صادق (ع ) در پاسخ سماعه بن مهران که چرا نوح ، ابـراهیم ، موسی ، عیسی و محمد (ص ) اولوا العزم شده اند؟ می فرماینـد: چـون نـوح بـا کتـاب و شریعت مبعوث شد و همه پیامبران بعد از او به کتاب نوح عمل می کردنـد تـا ایـن کـه ابراهیم (ع ) با صحف مبعوث شد، و همه پیامبران بعد از ابراهیم (ع ) به کتـاب او عمـل می کردند تا این که موسی (ع ) با تورات آمد، و همه پیامبران بعد از او به تـورات عمـل می کردند تا این که عیسی (ع ) با انجیل آمد، و همه پیامبران بعـد از او بـه انجیـل عمـل می کردند تا این که حضرت محمد (ص ) با قرآن آمد و شریعت او ابدی است .