چکیده:
به منظور پهنه بندی اقلیمی استان یزد، چهل و دو متغیراقلیمی از بین داده های هواشناسی ایستگاه های سینوپتیک وکلیماتولوژی استان و مناطق مجاورانتخاب شد و متناسب با فواصل ایستگاه ها و تغییرات مکانی متغیرهای انتخابی شبکه ای به ابعاد 15×15کیلومتر روی استان گسترانده شد و با روش کریجینگ مقادیر چهل و دو متغیر برآورد شد. از روش تحلیل عاملی با دوران واریماکس به منظور کاهش ابعاد ماتریس داده ها و از روش تحلیل خوشه ای پایگانی به طریق وارد جهت پهنه بندی اقلیم استان استفاده شد. یافته های این بررسی نشان می دهد پنج عامل اول، 83/92 درصد پراش متغیرهای اولیه را بیان می کند. این عوامل عبارت اند از: بارش، دمای گرمایشی، گردوغبار، باد"و رطوبت که به ترتیب"70/34، 74/32، 92/11،08 /7 ،39/6"درصد ازتغییرات را نشان می دهند. نتایج تحلیل خوشه ای با روش سلسه مراتبی وارد، نشان می دهد که استان یزد با مساحت131575"کیلومترمربع دارای شش"پهنه ی اقلیم متفاوت است."این مناطق عبارت اند از:"نسبتا خشک و سرد،"خشک و غباری،"نیمه خشک و سرد،"خشک و"بسیارگرم،"فراخشک و گرم،"فراخشک و"بادی.
خلاصه ماشینی:
ازروش تحلیـل عـاملیبـا دوران واریماکس به منظورکاهش ابعادماتریس داده هـاوازروش تحلیـل خوشـه ایپایگـانیبـه طریق واردجهت پهنه بندیاقلیم استان استفاده شد.
باتوجه به این که بیش ازهفتاددرصدبارش درفصول پـاییزو بهـارانجـام مـیشـود، متغیرهایبارش پاییزه و بارش بهاره به عنوان متغیرهایاولیه به کارگرفته شده است .
گرامیمطلق (١٣٨٣)پهنه بندیاقلیمیاستان بوشهر(سیمتغیراقلیمی)راباروش هایسـنتیو تکنیک هایآماریتحلیل عاملیوتحلیل خوشه ایبه روش وارد،انجام داده است ونشان داد که چهارعامل در ایجادشرایط اقلیمیسالانه ی منطقه نقش اساسیدارند.
باتوجه به این که ازروش میـان یـابی استفاده شده ،بنابراین برایهرسال یک لایه ی اطلاعات ازمتغیرهایمختلف بـه دسـت آمـد.
بیشترین امتیازات ،مربوط به ارتفاعات خرانق ، شیرکوه ،هامانه ،باجگان وارتفاعات پراکنده بالای٢٠٠٠مترکه درنقشه به صورت نقطه چـین نشان داده شده است وکمترین امتیازات این عامل مربـوط بـه محـدوده هـایطـبس وشـمال کویرسیاه کوه وارتفاعات پایین ترازهزارمتراست .
بـاتوجـه بـه ایـن کـه استان یزدشامل هفت کویربزرگ شامل سیاهکوه ،عقدا،ابرقو،مروست ،بخشیازدشت کـویر، درانجیروخرانق وشش کویرکوچک به اسامیساغند،الله آباد،ریگ زریـن ،تـوت ،بهـادران و گاوخونیاست ،بیشترین امتیازات این عامل کویرهـایاسـتان راشـامل مـیشـود.
این عامل کمترین تأثیررادراطـراف ارتفاعـات دارد که به خاطروجودبارش وارتفاع زیادسبب کاهش دمادراین نواحیشده است .
بیشـترین امتیـازات آن درمحـدوده ی دشت یزد-اردکان وقسمت هایمحدودیازشرق طبس وکمترین امتیازات این عامل هم در جنوب استان نمودپیداکرده است .
کـه در شکل شماره ٦محدوده ی این مناطق نشان داده شده است .
ویژگیمهم دراین منطقه عامل غباراست که میزان آن نسبت به سایرعوامل درایـن منطقـه نمـودپیـدا کرده وباتوجه به امتیازات عاملی،خشک وغبارآلـودنـام گرفتـه اسـت .
٦- فراخشک و بادی :این ناحیه بامساحت ١٧٩٢١کیلومترمربع جنـوب طـبس وشـرقیتـرین منطقه ی استان رادربرگرفته است .