چکیده:
در این نوشتار، دین به مثابه بستری مناسب برای ایجاد، حفظ و تقویت
مولفه های سرمایه ی اجتماعی، که عبارتند از اعتماد اجتماعی، انسجام اجتماعی و مشارکت اجتماعی، مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است.
برای دستیابی به این هدف، پس از بحث و بررسی مفهوم سرمایه ی اجتماعی از منظر جامعهشناسان و صاحبنظران و نیز بیان مولفه ها، به نقش دین و جایگاه آن در کارامد ساختن عناصر اصلی مولفه های سرمایه ی اجتماعی و دست یابی به اهداف آن پرداخته شده است.
فرض ما در این نوشتار بر این است که در اسلام رابطه ی تنگاتنگی بین دین و ارزش های دینی و مولفه های سرمایه ی اجتماعی وجود دارد که از طریق توسعه و نهادینه سازی ارزش های دینی می توان بستر مناسبی برای حفظ و تقویت مولفه های سرمایه ی اجتماعی فراهم ساخت؛ زیرا نتیجه ی کارکردی دین و ارزش های دینی در ساحت اجتماعی چیزی جز حفظ، تقویت و توسعه ی سرمایه ی اجتماعی نخواهد بود.
خلاصه ماشینی:
"برای دستیابی به این هدف،پس از بحث و بررسی مفهوم سرمایهی اجتماعیاز منظر جامعهشناسان و صاحبنظران و نیز بیان مؤلفهها،به نقش دین وجایگاه آن در کارامد ساختن عناصر اصلی مؤلفههای سرمایهی اجتماعی ودستیابی به اهداف آن پرداخته شده است.
در ارتباط با سرمایهی اجتماعی،مباحث متنوع و متفاوتی را میتوان مطرحنمود،ولی آنچه موضوع اصلی این نوشتار را تشکیل میدهد و در قالب فرضیه در نظر گرفته شده است ارتباط دین با سرمایهی اجتماعی است و فرض ما براین است که دین به عنوان مناسبترین بستر برای تقویت مؤلفههای سرمایهیاجتماعی از کارامدی بالایی برخوردار است،زیرا دین به سبب برخورداری ازبرخی ویژگیهای منحصربهفرد در ایجاد برخی از مهمترین عناصر سازندهیمؤلفههای سرمایهی اجتماعی،نقش بیبدیلی دارد و عناصر و مؤلفههایسرمایهی اجتماعی بیش از هر زمینهی دیگری در بستر دین تحقق مییابد و هیچعامل دیگری قدرت رقابت با آن را ندارد.
نقش دین در ایجاد انسجام اجتماعی،از این نظردر جوامع نوین اهمیت دارد که سایر عوامل پیوند اجتماعی مانند پیوند مبتنی برتعلقات قبیلهای و خونی اهمیت خود را از دست داده است و از روابط ناشی ازآن نمیتوان به عنوان یک پشتوانهی روانی قابل قبول برای برقراری نظم وانسجام در جامعه بهره گرفت؛روابطی که طبق دیدگاه برخی از محققان علوماجتماعی در آن افراد فقط به دنبال منافع شخصی خود هستند.
همچنان که دین با توصیه به صلهیرحم از طریق ایجاد ارتباط بین فرد و خویشاوندان نسبیاش خانوادهها را بهمثابه کوچکترین عنصر اجتماعی به هم پیوند میدهد و از این طریق ارتباطمستحکمی میان افراد یک جامعه برقرار مینماید و شبکهی روابط اجتماعی ونظامهای ارزشی مشترکی را میان آنها به وجود میآورد."