چکیده:
از آنجایی که بحرین برای قدرت های منطقه ای و فرا منطقه ای از یک ارزش ویژه ژئوپولیتیکی برخوردار است، تحولات صورت گرفته در بحرین همواره واکنش و سیاست های متعارضی را از طرف این کشورها در پی داشته است. با وقوع بیداری اسلامی در بحرین، کشورهای مخالف ایران از جمله عربستان سعودی با منحرف کردن پروژه اعتراضات استقلال خواهانه مردم بحرین، صورت مساله را تغییر داده و ابراز کرده اند که ایران درصدد دخالت در امور داخلی کشور بحرین است. این پژوهش با طرح این سوال که ریشه های تعارضات مذهبی و ژئوپلیتیکی ایران و عربستان در رابطه با بحرین چه بوده و چه تاثیری بر روابط بین دو کشور بعد از وقوع بیداری اسلامی داشته، به این نتیجه رسیده است که، این تعارضات قبل از انقلاب اسلامی ایران شروع و با تحولات انقلابی بحرین به اوج خود رسیده که همچنان در جریان می باشد. بعضی از مهمترین ریشه های این تعارضات عبارتند از: ادعای ارضی ایران در خصوص بحرین (قبل از انقلاب)، انقلاب اسلامی در ایران و برانگیختن حس انقلابی شیعیان بحرین و عربستان، حمایت ایران از افزایش نقش شیعیان، حضور ناوگان پنجم نیروی دریایی آمریکا در بحرین، تشکیل شورای همکاری خلیج فارس علیه ایفای نقش ایران در منطقه، دخالت نظامی عربستان در بحرین، رقابت تسلیحاتی ایران و عربستان و پی ریزی سناریوهای متعدد برای انزوای ایرا ن. با توجه به ماهیت تحقیق، روش تحقیق توصیفی - تحلیل می باشد.
خلاصه ماشینی:
بعضي از مهمترين ريشه هاي اين تعارضات عبارتند از: ادعاي ارضي ايران در خصوص بحرين (قبل از انقلاب )، انقلاب اسلامي در ايران و برانگيختن حس انقلابي شيعيان بحرين و عربستان ، حمايت ايران از افزايش نقش شيعيان ، حضور ناوگان پنجم نيروي دريايي آمريکا در بحرين ، تشکيل شوراي همکاري خليج فارس عليه ايفاي نقش ايران در منطقه ، دخالت نظامي عربستان در بحرين ، رقابت تسليحاتي ايران و عربستان و پي ريزي سناريوهاي متعدد براي انزواي ايران .
روابط ايران و عربستان قبل از انقلاب و ادعاي ارضي ايران نسبت به بحرين نقش دو کشور ايران و عربستان سعودي در سال هاي پاياني دهه ي شصت و کل دهه ي هفتاد قرن بيستم ، به عنوان دو سرپل نفوذ غرب در منطقه براي حفظ امنيت آبراه نفتي خليج فارس ، حفظ ثبات سياسي منطقه و کشورهاي طرفدار غرب ، ممانعت از نفوذ کمونيسم ، و پاک کردن منطقه از جنبش هاي چپ گرايانه ، ايجاب ميکرد که در روابط خارجي خود نسبت به يکديگر همواره جانب احتياط را رعايت کنند (سليماني، ١٣٨٨: ٧٦).
حضور نيروهاي سعودي در بحرين و حمايت آمريکا از اين سياست ، با هدف تسلط و کنترل جريان هاي سياسي - امنيتي در بحرين و کل منطقه ي خليج فارس ، صورت گرفته است .
اعتراضات مردمي بحرين نگاه دو کشور رقيب شيعه و سني مذهب ، يعني جمهوري اسلامي ايران و عربستان سعودي در منطقه را به خود جلب کرده است .