چکیده:
قضاوت جمعی که برخی از آن به قضاوت شورایی نیز تعبیر می کنند، عبارت است از دادرسی و داوری دعوای مدنی یا جزایی به وسیله دست کم سه قاضی، به گونه ای که رای صادره مورد قبول همه یا اکثریت آنها باشد. این گونه قضاوت در ادبیات فقهی - حقوقی موجود، کمتر به تفصیل و به صورت همه جانبه مورد بررسی قرار گرفته است. در این مقاله، عمده دلایل فقها و حقوقدانان موافق و مخالف مطرح گردیده، دلایل موافقان را قابل قبول تر می داند و با توجه به وضعیت قضاوت در عصر کنونی (عصر غیبت) و نیز پیچیدگی های دعاوی امروزه، قضاوت جمعی را در مقایسه با قضاوت انفرادی از استحکام بیشتری برخوردار می داند.
Collective judgment, also known as consultative judgment, is judging a civil or penal case by at least three judges in such a way that the verdict issued is accepted by all or majority of them. In the existing juridical and legal literature, this kind of judgment has not been discussed in details. In the present article, arguments posed by jurists and legalist for and against it have been introduced; and the arguments for it are considered as being more acceptable and, because of the conditions of judgment in the present age (age of Occultation) and complexities of the contemporary cases, the collective judgment has been deemed as being more reliable than the individual judgment
خلاصه ماشینی:
بررسی فقهی-حقوقی قضاوت جمعی تاریخ دریافت:90/4/14 تاریخ تأیید:90/9/20 محمد علی حاجی دهآبادی{o*o} سیف الله محمدی نسب{o**o} چکیده {IBقضاوت جمعی که برخی از آن به قضاوت شورایی نیز تعبیر میکنند،عبارت است از دادرسی و داوری دعوای مدنی یا جزایی به وسیله دست کم سه قاضی،به گونهای که رأی صادره مورد قبول همه یا اکثریت آنها باشد.
دادرسی به شکل شورای داوری در محاکم،مهمترین عامل سرعت بخشیدن در رسیدگی و تصمیمگیریهای قضایی است و باعث میشود رسیدگی به پرونده به لحاظ پیچیدگیهای آن به طول نیاجامد و این شورا که خود،کار مشاوره در قضا و صدور حکم را برعهده دارند، باید با سرعت و در کمترین زمان ممکن تصمیمگیری کند و حکم لازم را مبنی بر محکومیت و میزان آن برای متهم و یا برائت وی صادر نمایند(صبری،1384،ص 80).
کاهش اشتباهات قضایی یکی از مباحثی که از نظر حقوقی کمتر مورد بحث و بررسی قرار گرفته اینکه آیا با تشکیل دادگاهها به صورت تعدد قاضی و با حضور هیئتی از قضات-دست کم در جرایم مهم-ایجاد امنیت قضایی بیشتر نمیشود و آرای قضایی برخوردار از استحکام و قوت بیشتر،معقول و منطقیتر نخواهد بود؟بیشک پاسخ مثبت است و استحکام، اتقان و قوت احکام صادره در شورای داوری و قضاوت گروهی بیش از احکام فردی است؛زیرا هنگامی که یک نفر با چند نفر مشورت میکند و رأی جمعی صادر میکنند، ضریب صحت آن را بالا میبرد و هرچه تعداد قضات یک پرونده قضایی بیشتر باشد، احتمال انحرافات فردی را کاهش میدهد و خطای در صدور حکم را به حداقل میرساند(مدنی،1374،ص 241).