چکیده:
هدف از انجام این پژوهش ساخت و اعتباریابی پرسش نامه ای به منظور «سنجش نگرش معنوی» است. بر این اساس، 43 سوال 5 گزینه ای به روش «نمره گذاری لیکرت» طراحی شد. روایی صوری و محتوایی سوالات از طریق نظرخواهی از 19 نفر از استادان متخصص مورد بررسی قرار گرفت و پایایی آن نیز از طریق اجرا بر روی 40 نفر از دانشجویان به روش «بازآزمایی» و به فاصله زمانی 5 هفته،61/0 محاسبه شد. سپس پرسش نامه بر روی 235 نفر از دانشجویان دانشگاه شهید بهشتی اجرا شد و با استفاده از تحلیل عوامل با روش «چرخشی» از نوع «واریماکس» 2 عامل با مقدار ویژه بالاتر از 5 به شرح ذیل مشخص گردید: «نگرش معنوی»، «توانایی معنوی». همچنین همسانی درونی پرسش نامه از طریق محاسبه آلفای کرونباخ، 91/0 به دست آمد. با توجه به نتایج به دست آمده، پرسش نامه «سنجش نگرش معنوی» از اعتبار و روایی مناسب برخوردار است و می توان از آن به عنوان ابزاری مناسب برای پژوهش در زمینه معنویت و رشد معنوی استفاده کرد.
The present paper aims at designing and validating a questionnaire in order to "measure spiritual outlook". Accordingly، a test including forty three items with five choices was designed using "Likert scale scoring" system. The face and content validity of items were analyzed though asking the opinions of 19 expert professors، and their reliability was obtained (0/61) through conducting the test on 40 university students using "test-retest" method with a five- week interval. Then the questionnaire was completed by 235 students of Shahid Beheshti University and two factors with the special amount above 5 were identified using factor analysis by "varimax rotation" method. These two factors were as follows: "spiritual outlook"، and "spiritual ability". Furthermore، internal consistency of questionnaire (0/91) was obtained through calculating Cornbach's Alpha. The research findings showed that the questionnaire of "measuring spiritual outlook "has appropriate validity and reliability and can be used as an appropriate tool for conducting research on spirituality and spiritual development.
خلاصه ماشینی:
"بر اساس تعاریف ارائه شده در مقدمة مقاله، معنویت یک مسیر و یک فرایند رشد با هدف رسیدن به تعالی و شناخت هر چه بیشتر خداوند و نزدیک شدن به او، به شمار میآید که زمینة مورد نیاز برای قرار گرفتن در این فرایند به صورت گرایشهای بالقوه در وجود انسان نهاده شده و اولین مرحله پس از توجه به این گرایشها، دست یافتن به نگرش معنوی، و در مرحلة بعد، عمل و رفتار بر اساس آن نگرش است.
از میان پرسشنامههای بومی ساخته شده در این زمینه، میتوان به پرسشنامههای سنجش «تجربة معنوی»، گرایشهای معنوی، و سنجش هوش معنوی اشاره کرد در نقد پرسشنامة «سنجش تجربة معنوی»، میتوان به کلی و مبهم بودن برخی از سؤالات و عدم توانایی آنها در تفکیک دیدگاه درست از نادرست دربارة معنویت وتجربة معنوی اشاره کرد؛ زیرا مهمترین مسئلة پیش رو در بررسی تجربة معنوی، وجود آگاهی کامل با پشتوانة عقل سلیم در درک و بیان این تجربه است که متأسفانه برخی از سؤالات پرسشنامه مزبور توانایی تفکیک درست در این زمینه را ندارد.
دربارة پرسشنامة «گرایشهای معنوی» میتوان گفت: این پرسشنامه از دیدگاه و سؤالات خوبی برخوردار است، اما نکتة قابل توجه این است که با توجه به عنوان در نظر گرفته شده برای این پرسشنامه، این موضوع مطرح میشود که گرایشهای معنوی با توجه به خلقت ویژة انسان، در نهاد همة انسانها وجود دارد و در واقع، آنچه این پرسشنامه به سنجش آن میپردازد نتیجه و بازتاب توجه به این گرایشها در افکار، اعتقادات و رفتار فرد است."