چکیده:
در سال 1936 میلادی، در جریان کاوش یک محوطه اشکانی در مرکز بین النهرین، ابزاری کشف شد که شامل یک کوزه سفالی کوچک به ارتفاع 14 سانتیمتر بود و داخل آن، یک استوانه مسی با میله آهنی، تعبیه شده بود. نمونه های قابل مقایسه این ابزار، بعدها از محوطه های دیگری (از جمله در تیسفون پایتخت ایران در دوره اشکانی و ساسانی) به دست آمد. با توجه به ویژگی های این یافته، از همان ابتدا به درستی به عنوان یک پیل الکتریکی، شناسایی شد و فرضیه هایی در ارتباط با کاربرد آن مطرح گردید، که عبارت بودند از: استفاده در زمینه آبکاری برقی، استفاده در زمینه جادوگری و استفاده طبی. فرضیه نخست به دلیل پیچیدگی علمی و فنی روند آبکاری برقی و همچنین فقدان کارایی لازم پیل اشکانی برای آبکاری، مورد تردید است. کاربرد جادوگری نیز با توجه به پشتوانه علمی و فنی این یافته، حداقل در ارتباط با نمونه اشکانی، قابل پذیرش نیست. لذا با توجه به شواهد و مدارک تاریخی که نشان می دهد، در این دوره از ماهی برقی برای تسکین درد استفاده می شده و نیز با توجه به تجارب طب مدرن در زمینه استفاده از جریان های ضعیف الکتریکی برای تسکین درد و بهبود تعدادی از امراض، به نظر می رسد کاربرد طبی قابل قبول ترین فرضیه در این رابطه باشد. بین النهرین در دوره اشکانی، یکی از مراکز مهم ارتباطی شرق و غرب بوده و در چنین محیطی، درمانگران و یا تکنسین ها، با استفاده از تجارب خود و نیز اطلاعاتی که از چین و روم به این منطقه می رسیده، به ساخت این ابزار اقدام کرده اند.
خلاصه ماشینی:
"یکی از این یافتههای مهم که با وجود گذشت چند دهه از کشف آن،هنوز به صورت علمی رمزگشایی نشده،ابزار یا پیل الکتریکی است که از یک محوطه اشکانی در نزدیکی پایتخت اشکانیان در بین النهرین به دست آمده و متاسفانه تاکنون در ایران به صورت علمی معرفی نشده و زمینههای مختلف پیدایش این ابزار و کاربرد آن ناشناخته باقی مانده است.
فرضیه آبکاری برقی فلزات که توسط کوینگ و پژوهشگران دیگر مطرح شده )9391-8391,gin?K( ،با توجه پیچیدگی علمی آبکاری برقی،عدم توان و کارایی لازم پیل مورد بحث در زمینه آبکاری،فقدان هر نوع اشاره به آبکاری برقی در متون تاریخی و این حقیقت که در آن تاریخ روشهای بسیار سادهتر و کارآمدتری برای آبکاری فلزات وجود داشته،منتفی است.
کاربرد جادوگری و استفاده از آن برای نگهداری سحر،جادو و دعاهای نوشته شده بر روی پاپیروس که بیشتر توسط پاسزتوری مطرح شده )9891,yrrohtzsaP( ،تنها در ارتباط با نمونههای قابل مقایسه ساسانی و مکشوفه از تیسفون و سلوکیه قابل طرح است و ساختار فنی و علمی ابزار اشکانی به گونهای است،که این فرضیه را رد میکند؛هرچند این احتمال وجود دارد که پیل اشکانی و جریان تولید شده آن بعدها توسط جادوگران و برای مصارف مختلف مورد استفاده قرار گرفته باشد.
براساس این نظریه،میتوان احتمال داد که نمونههای دوره ساسانی،تداوم سنت ساخت پیلهای دوره اشکانی بودند که با توجه به ویژگیهای ساختاری آنها،در این دوره دیگر برای تولید انرژی الکتریکی مورد استفاده نبودند،بلکه با توجه به ذهنیتی که از قدرت ما فوق طبیعی آنها وجود داشته،در زمینه جادوگری مورد استفاده قرار گرفتند."