چکیده:
مکان یابی سد زیرزمینی درحوضه رودخانه فصلی گرماب در محل ایستگاه تحقیقات گلستان انجام گردید. این طرح به منظور بررسی و شناخت مکان های مناسب برای احداث سد زیر زمینی، با هدف کنترل و ذخیره سازی جریان آب زیر سطحی رودخانه، به منظور تامین آب مورد نیاز ایستگاه و عرصه های تحقیقاتی پژوهشگران، اجرا شد. این تحقیق برپایه مطالعه اسناد، منابع، پژوهش های صحرایی، حفاری و نمونه برداری از آب وخاک و انجام آزمایش های لازم به انجام رسید. بررسی گسترش برونزدهای سنگی حوضه، وجود پی سنگ نفوذ ناپذیر میکاشیست را نشان دادکه در حوضه باعث هدایت جریان زیر سطحی بر روی آن گردیده و عامل اصلی تغذیه چشمه های گرماب با دبی متوسط 5/8 لیتر بر ثانیه در انتهای خروجی حوضه است. مکان یابی ساختگاه برپایه میزان آب زیر سطحی و محل های مناسب برای تشکیل مخازن طبیعی آب در طول آبراهه اصلی و بر اساس خصوصیات پی سنگ، تغییرات حجم آبرفت، تخلخل موثر و شیب بستر صورت گرفت. این بررسی ها نشان داد که انباشتگی رسوبی در طول رودخانه اصلی در سه محل مشاهده می گردد. این سه نقطه به عنوان گزینه های پیشنهادی به شکلی دقیق تر بررسی شد و بر اساس درجه اهمیت، اولویت بندی و برای اجرا پیشنهاد شدند؛ به طوری که حجم آب قابل کنترل و ذخیره سازی در گزینه های I، II، III به ترتیب 147000، 158400، 196000 متر مکعب در سال محاسبه گردید. بهره برداری، کنترل و ذخیره سازی آب در مخازن این سدها می تواند مشکل کمبود آب در ایستگاه را برطرف سازد.
Localization of underground dams was carried out at Garmab seasonal river basin at Golestan research station. This project aims to localize and investigate places for establishing subsurface dam in order to control and store underground stream water for the station and study purposes. The methodology was based on studying documents and field research sampling، drilling and analyzing necessary specimen. The area of seasonal river basin is about 1152 Hc and is located on the southwest of Mashhad on metamorphic basement rocks. Investigating rocky outcrops shows the existence of impermeable basement cased over it under flowing water and the main cases of outgoing from springs on the end Garmab basin. Site location was carried out based on the amount of subsurface water and appropriate places for natural reservoirs along the main river and based on basement rock characteristics، water amount، river hydraulic gradient، volume alluvial and effective porosity. Results show that there are three sand storage situations along the main river. These places were further studied and were suggested based on significance and ranking، so that controllable water capacity and catchment reservoir in sites I، II، III were calculated to be about 147000، 158400، 196000 m3 per/years. Control، storage and managing water supply could remove lag of water from area.
خلاصه ماشینی:
"بررسی گسترش برونزدهای سنگی حوضه،وجودپی سنگ نفوذناپذیر میکاشیست را نشان داد که در حوضه باعث هدایت جریان زیرسطحی بر روی آن گردیده و عامل اصلی تغذیه چشمههای گرماب با دبی متوسط 8/5لیتر بر ثانیه در انتهای خروجی حوضه است.
مکانیابی ساختگاه بر پایه میزان آب زیرسطحی و محلهای مناسب برای تشکیل مخازن طبیعی آب در طول آبراهه اصلی و براساس خصوصیات پی سنگ،تغییرات حجم آبرفت،تخلخل موثر و شیب بستر صورتگرفت،این بررسیها نشان داد که انباشتگی رسوبی در طول رودخانه اصلی در سه محلمشاهده میگردد.
این بررسیها نشان داد که آب زیر سطحیبر روی پی سنگ و در فضاهای بین ذرات رسوبات آبرفت رودخانه و بخشی از آن دردرز و شکافهای پی سنگ،در مسیر بستر فعلی رودخانه در جریان است.
(به تصویر صفحه مراجعه شود) انتخاب محل برای احداث سد در طول رودخانه اصلی گرماب،برپایه مشخصات پیسنگ،و تغییرات مرفولوژی،عمق رسوبات،تخلخل موثر و شیب رودخانه صورتگرفت و محلهای تجمع رسوبات شناسایی و مشخص گردید.
(به تصویر صفحه مراجعه شود) -انباشتگی رسوبات در طول رودخانه بررسی پروفیلهای طولی،عمقی و عرضی رودخانه نشان داد که رسوبات رودخانه درطول مسیر در برخی نقاط دارای حداکثر حجم و در نقاطی دارای حداقل است.
(به تصویر صفحه مراجعه شود) گزینههای پیشنهادی: بررسیهای زمینشناسی،توپوگرافی،هیدروژئوژیک و ساختمانی حوضه نشان دادکه در طول مسیر رودخانه،محلهای مناسبی وجود دارد که میتواند به عنوان گزینهمناسب برای احداث سد زیرزمینی پیشنهاد گردد.
(به تصویر صفحه مراجعه شود) نتیجهگیری بررسی انجام شده در حوضه رودخانه گرماب نشان داد که میتوان جریان آب زیرسطحی رودخانه را با مکانیابی و احداث سد زیرزمینی،کنترل و ذخیره نمود."