چکیده:
این مقاله به بحث از معانی «حقیقت» در نزد مولوی میپردازد. در این مقاله از معنای حقیقت، فطری بودن حقیقت، معنای تحقیق، و نیز راه رسیدن به حقیقت از دیدگاه مولوی سخن به میان آمده و تلاش شده که دیدگاه وی در این خصوص تبیین گردد.نگارنده در این نوشتار کوشیده است روشن سازد که مولوی در مثنوی از تحقیق (حقیقتجویی) معنایی خاص و جدید و به تعبیر بهتر، مکمل دیدگاه فیلسوفان و متکلمان مسلمان ارائه داده است. مولوی، محقق واقعی را کسی میداند که تحقیق باعث تحول روحی او شده باشد و در غیر این صورت، همچنان مقلد خواهد بود نه محقق. نگارنده ضمن معرفی محدودیتهای کشف حقیقت، راههای رسیدن به آن را نیز بیان میکند.
The present study argues about the meaning of "truth" in Rumi's perspective. This article examines the meaning of truth and the way to reach it in Mathnawi. It is an attempt to reveal Jalal al-din Rumi's point of view regarding truth and truth seeking.
The author intended to clarify that Rumi has presented a new and specific interpretation of truth-seeking which complete philosophers' and speakers' view. According to Molavi (Rumi)، real researchers are those who are affected by their research. He believes that researchers' souls should be evolved due to their study. Otherwise، they would be imitators rather than researchers. Along with expressing the limitations of truth seeking، Molavi has introduced different ways to reach it.
خلاصه ماشینی:
"عاجزی و خیره کین عجز از کجاست عجز تو تابی از آن روز جزاست عجزها داری در پیش ای لجوج وقت شد پنهانیان را نک خروج خرم آن کین عجز و حیرت قوت اوست در دو عالم خفته اندر ظل دوست هم در آخر هم در آخر عجز دید مرده شد دین عجایز برگزید چون زلیخا یوسفش بر وی بتافت از عجوزی در جوانی راه یافت زندگی در مردن و در محنت است آب حیوان در درون ظلمت است (مثنوی، 6/4825)10 ـ رها کردن حیلت و چارهجویی مولوی معتقد است تا وقتی آدمی با تکیه بر اندیشة خود به چارهجویی بپردازد و در پی به دست آوردن راه حل برای رسیدن به حقیقت باشد، ره به جایی نخواهد برد بلکه از دیدگاه وی برترین چاره، بیچارگی و بهترین حیلت، ترک حیلت است؛ به تعبیر دیگر، تا وقتی آدمی بر این باور است که با تکیه بر تواناییهای خود راه رسیدن به حقیقت را مییابد، گویا خداوند این مهم را به عهدة خودش میگذارد، ولی اگر آدمی به این نتیجه رسید که چارهها و حیلتها از دست وی خارج و در اختیار خداوند است، آنگاه خداوند راه را به وی نشان خواهد داد."